AIP dieet is chocolade (cacao) goed of slecht bij een auto-immuunziekte

AIP dieet: is chocolade (cacao) goed of slecht bij een auto-immuunziekte?

Avatar for Ruud Rotteveel
Ruud Rotteveel Schildklier & auto-immuun expert

Inhoud van deze blog

    Chocolade is lekker, maar is het ook gezond? Wat is de invloed van chocola op het immuunsysteem? En welke invloed heeft chocola op je als je een auto-immuunziekte hebt? Kortom: kun je beter wel of geen chocolade eten bij auto-immuunaandoeningen, zoals Hashimoto, Graves, reumatoรฏde artritis, syndroom van Sjรถgren, psoriasis, sarcoรฏdose, Crohn, colitis, coeliakie, diabetes type 1 en multiple sclerose (MS)? En wat is de rol van chocolade binnen het auto-immuun paleo dieet, ofwel auto-immuun protocol dieet? De antwoorden lees je in deze blog.

    Laten we eerst eens kijken naar wat chocolade precies is.

    Wat is chocolade?

    Chocolade wordt gemaakt van โ€˜cacaobonenโ€™. Daarom denken veel mensen dat cacao tot de peulvruchten behoren, net als bruine- en witte bonen. Maar dat klopt niet. De zogenoemde โ€˜cacaobonenโ€™ zijn eigenlijk zaden.

    Alle zaden worden tijdens de eliminatiefase van het auto-immuun paleo dieet โ€“ afgekort: AIP dieet -vermeden, dus chocolade ook.

    Maar waarom precies?

    Dat ga je nu lezen.

    Waarom geen chocolade tijdens eliminatiefase AIP dieet?

    De eliminatiefase is de eerste fase van het auto-immuun paleo dieet (AIP dieet). Twee belangrijke doelen van deze eliminatiefase zijn:

    1. Klachten zo snel mogelijk verlichten
      Door het optimaliseren van de spijsvertering en het tot rust brengen van het overactieve immuunsysteem, waardoor het normaler gaat functioneren
    2. De voedingsstatus optimaliseren
      Door het eten van AIP superfoods – die zeer rijk zijn aan voedingsstoffen – en door het vermijden van antinutriรซnten, die de opname van voedingsstoffen belemmeren

    Chocolade kan bij sommige mensen het behalen van deze twee doelen belemmeren en daarom wordt cacao tijdens de eliminatiefase van het AIP dieet vermeden. Daarna kun je het proberen te herintroduceren.

    Zoals je nu weet heeft chocolade zowel voordelen als nadelen. Laten hier eens op inzoomen. We beginnen met de nadelen van chocolade, want dan hebben we het ergste gehad en kunnen we positief afsluiten ?

    3 Gezondheidsnadelen van chocolade

    Cacao heeft drie effecten die voor een deel van de mensen met een auto-immuunziekte negatief kunnen uitpakken. Dit zijn ook redenen waarom chocolade tijdens de eliminatiefase van het AIP dieet wordt vermeden.

    Hier komen zeโ€ฆ

    1. Chocolade remt spijsvertering en opname mineralen

    Cacao bevat net als koffie en andere zaden, noten, granen en bonen veel fytinezuur. Deze stof heeft zowel voordelen als nadelen. Een beperkte inname van fytinezuur is hartstikke gezond, maar een hoge inname kan bij sommige mensen problemen opleveren.

    Fytinezuur is in staat om bepaalde spijsverteringsenzymen โ€“ trypsine, pepsine, amylase en glucosidase – te remmen. Dit zijn als het ware schaartjes die het eten in kleine stukjes knippen, waarna de voedingsstoffen in de dunne darm opgenomen kunnen worden. Fytinezuur remt deze schaartjes en daarmee ook de vertering รฉn opname voedingsstoffen. Omdat de voeding niet goed verteerd wordt, kan het niet goed opgenomen worden. De dunne darm kan namelijk alleen hele kleine voedingsdeeltjes opnemen.

    Als gevolg blijft de voeding die niet opgenomen kan worden in de darm liggen, waardoor het door darmbacteriรซn โ€˜opgegetenโ€™ kan worden. Het is dan een voedingsbron voor darmbacteriรซn. Als deze te veel voedsel krijgen, kunnen ze te veel in aantal groeien. Er ontstaat dan een bacteriรซle overgroei โ€“ dus verstoorde darmflora -, wat tot opgeblazenheid en buikpijn kan leiden. Maar ook tot een lekkende darm. Chocolade kan dus bij sommige mensen maag-darmklachten (spijsverteringsklachten) veroorzaken.

    Zowel een verstoorde darmflora als een lekkende darm zijn in verband gebracht met veel verschillende auto-immuunziekten en ontstekingen.[1],[12]

    Daarnaast kan fytinezuur zich aan verschillende mineralen binden, waardoor ze niet opgenomen kunnen worden. Fytinezuur kan daardoor de opname van ijzer, zink, magnesium, mangaan en calcium belemmeren.[2]

    Nu is het zo dat de juiste darmbacteriรซn de mineralen kunnen losmaken van het fytinezuur, maar deze capaciteit is beperkt. Zeker als je een verstoorde darmflora hebt, wat dus veel mensen met een auto-immuunziekte hebben.

    Omdat er bij auto-immuunziekten vaak al sprake is van een verstoorde spijsvertering, voedingstekorten, verstoorde darmflora en een lekkende darm, wil je dit niet stimuleren door een hoge inname van fytinezuur. In ieder geval niet als je nog klachten ervaart en die je graag wilt verlichten. Daarom worden alle fytinezuurrijke voedingsmiddelen โ€“ waaronder dus chocolade, maar ook koffie en andere zaden, noten, granen en bonen โ€“ vermeden tijdens de eliminatiefase van het auto-immuun paleo dieet.

    Genoeg over fytinezuur. Op naar het volgende mogelijke nadeel van chocola.

    2. Chocolade polyfenolen beรฏnvloeden het immuunsysteem

    Chocolade bevat polyfenolen โ€“ dit zijn plantstoffen โ€“ die het verworven immuunsysteem kunnen beรฏnvloeden. Specifiek kunnen zij het Th2 systeem remmen en het Th1 systeem in standhouden of stimuleren, zo is gebleken uit onderzoek onder ratten.[3], [4] Hieronder lees je wat Th1 en Th2 inhoudt.

    De afkorting Th staat voor T-helpercellen. Dit zijn immuuncellen โ€“ specifiek lymfocyten, ofwel witte bloedcellen โ€“ die tot het verworven immuunsysteem behoren.

    De T-helpercellen kunnen in twee subgroepen worden verdeeld:

    • Th1 (cellulaire immuniteit): dit deel bestaat uit T-lymfocyten en is betrokken bij immuunreacties binnen de cel. Het speelt een rol bij de bestrijding van virussen en bacteriรซn die zich binnen in de cellen bevinden.
    • Th2 (humorale immuniteit): dit deel bestaat uit B-lymfocyten en is betrokken bij immuunreacties buiten de cellen โ€“ in lichaamsvocht zoals bloed. Het speelt een rol bij de bestrijding van bacteriรซn en allergenen die zich buiten de cellen bevinden.

    In een gezonde situatie horen de activiteiten van de Th1 en Th2 systemen elkaar af te wisselen. Het hoort dus flexibel te zijn en het moet zich kunnen aanpassen aan wat er op dat moment nodig is.

    Bij auto-immuunziekten kan รฉรฉn van de twee systemen โ€“ dus Th1 of Th2 โ€“ dominant worden, wat negatieve gevolgen heeft. Over het algemeen wordt de ziekte van Hashimoto in verband gebracht met een dominant Th1 systeem, terwijl de ziekte van Graves in verband staat met een dominant Th2 systeem. Ook allergieรซn zijn in verband gebracht met een dominant Th2 systeem.

    Volgens schildklierexpert dr. Datis Kharrazian zijn er uitzonderingen. Volgens hem hebben sommige mensen Hashimoto met een dominant Th2 systeem in plaats van een dominant Th1 systeem. Welk systeem dominant is verschild dus per persoon.

    De polyfenolen die in cacao zitten kunnen het Th2 systeem remmen en het Th1 systeem stimuleren. Dit kan ongunstig zijn als jouw Th1 systeem al dominant is en jouw Th2 systeem dus onderdrukt.

    3. Chocolade kan cortisol verhogen

    Cacao bevat cafeรฏne โ€“ een stuk minder dan koffie โ€“ en dat kan de cortisolproductie stimuleren. Wel is het zo dat je cortisolproductie steeds minder stijgt als je dagelijks cafeรฏne inneemt, maar je zult altijd een beetje cortisol aanmaken als gevolg van cafeรฏne inname. Dit is niet gewenst als je al een hoge cortisolproductie hebt door chronische stress. Een chronisch verhoogd cortisolniveau kan namelijk nadelige gevolgen hebben, waaronder slaapproblemen en stemmingsproblemen (lees: depressie).[5]

    Het cortisol verhogend effect van cafeรฏne is รฉรฉn van de redenen waarom chocolade en koffie tijdens de eliminatiefase van het AIP dieet worden vermeden.

    Kortom

    Een deel van de mensen met een auto-immuunziekte kan nadelige effecten van cacao ervaren en daarom wordt chocolade tijdens de eliminatiefase van het AIP dieet vermeden. Maar bij mensen die cacao wel verdragen kan pure chocolade veel positieve effecten op de gezondheid hebben. Laten we daarom ook eens kijken naar de positieve effecten van chocola.

    Gezondheidsvoordelen van chocolade

    Voordelen van pure chocolade met ongeveer 70 tot 85 procent cacao zijn onder andere:

    • Bevat relatief veel mangaan, koper, ijzer en magnesium
    • Bevat enorm veel polyfenolen
    • Heeft positieve effecten bij diabetes: verlaging van nuchtere bloedsuiker, bloeddruk โ€“ bovendruk en onderdruk โ€“ en triglyceriden (bloedvetten)[6]
    • Verlaagt de bloeddruk bij gezonde mensen[7]
    • Verlaagt risico op hartfalen bij matige inname โ€“ minder dan 7 porties per week -, maar bij een hoge consumptie โ€“ meer dan 10 porties per week – verhoogde het risico juist, dus beperk je inname[8]
    • Kan afvallen bevorderen bij een dagelijkse inname van zoโ€™n 30 gram[9]
    • Heeft een positieve invloed op de darmflora. Cacao kan de groei van gunstige darmbacteriรซn โ€“ zoals Bifidobacterium en Lactobacillus โ€“ stimuleren en de groei van Clostridium verlagen. Dit ging gepaard met minder ontsteking, wat te zien was aan een verlaging van de CRP-waarde. Ook zorgde cacao voor een verlaging van de triglyceriden (bloedvetten). Deze effecten werden waargenomen bij gezonde mensen.[10]
    • Chocolade flavonolen hebben een ontstekingsremmend effect. Dit blijkt uit de meerderheid van de onderzoeksresultaten van studies naar het effect van cacao op cellen, dieren รฉn mensen.[11]
    • Heeft een positief effect op de hersenen

    Let op: bovenstaande gezondheidsvoordelen gelden niet voor witte chocolade.

    Vanwege deze gezondheidsvoordelen is pure chocolade รฉรฉn van de eerste voedingsmiddelen die worden geherintroduceerd na de eliminatiefase. Laten we eens dieper ingaan op de herintroductie van chocolade.

    Herintroductie van pure chocolade

    Pure chocolade staat vooraan in de rij als het gaat om herintroduceren. De herintroductie vindt al plaats in de eerste fase van de herintroductiefase. In onderstaande afbeelding kun je de aanbevolen volgorde van herintroductie zien.

    4 fasen herintroductie auto-immuun paleo dieet (AIP dieet)

    Waar moet je op letten bij de herintroductie van chocolade?

    Als je chocolade gaat herintroduceren zijn er een aantal dingen waar je op moet letten:

    • Kies chocolade waar geen ingrediรซnten inzitten die je nog niet hebt geherintroduceerd. Denk bijvoorbeeld aan melk(poeder), gluten, zoetstoffen en sojalecithine. Let erop dat hier ook geen sporen van inzitten. Lees dus goed de ingrediรซntenlijst.
    • Kies bij voorkeur voor pure chocolade met meer dan 70 procent cacao. Hoe hoger het percentage cacao, hoe beter.
    • Kies bij voorkeur voor biologische chocolade.

    Hoeveel chocolade is gezond?

    Voor het behalen van de grootste gezondheidswinst is een dagelijks portie van ongeveer 28 gram waarschijnlijk optimaal. Let erop dat je wel pure chocolade neemt, wat minimaal 70 procent cacao bevat. Kies bij voorkeur voor biologische pure chocolade.

    Kortom

    Tijdens de eliminatiefase van het AIP dieet wordt chocola vermeden, omdat het klachten kan veroorzaken en/of in standhouden bij een deel van de mensen met een auto-immuunziekte. Omdat cacao ook veel gezondheidsvoordelen heeft, wordt het al in de eerste fase van de herintroductiefase geherintroduceerd.

    Kortom: als je klachten hebt en daarvan af wilt, vermijd chocolade dan eerst รฉรฉn tot drie maanden. Ga het daarna herintroduceren. Als je symptomen en/of klachten niet toenemen bij de herintroductie, dan is een dagelijkse inname van zoโ€™n 20 tot 30 gram pure chocolade โ€“ dus met minimaal 70 procent cacao โ€“ gezond.

    Download Complete AIP Dieet Voedingslijsten

    Ontvang de AIP Dieet Voedingslijsten direct in je mailbox. Zo zie je in รฉรฉn oogopslag wat je wel/niet kunt eten. Download nu tijdelijk gratis.

    Download dit bestand
    PDF

    Complete AIP Dieet Voedingslijst

    Zet nu de 1e stap naar minder klachten bij auto-immuunziekten

    "*" geeft vereiste velden aan

    Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

    Deze lijsten nemen je twijfels over wat wel/niet AIP-geschikt is weg.

    Klik hier om alle bronnen te zien
    [1] Fasano, A. (2020). All disease begins in the (leaky) gut: Role of zonulin-mediated gut permeability in the pathogenesis of some chronic inflammatory diseases.ย F1000Research,ย 9.
    [2] Lee, H. H., Loh, S. P., Bong, C. F. J., Sarbini, S. R., & Yiu, P. H. (2015). Impact of phytic acid on nutrient bioaccessibility and antioxidant properties of dehusked rice.ย Journal of food science and technology,ย 52(12), 7806-7816.
    [3] Pรฉrez-Cano, F. J., Massot-Cladera, M., Franch, ร€., Castellote, C., & Castell, M. (2013). The effects of cocoa on the immune system.ย Frontiers in pharmacology,ย 4, 71.
    [4] Camps-Bossacoma, M., Massot-Cladera, M., Abril-Gil, M., Franch, A., Pรฉrez-Cano, F. J., & Castell, M. (2017). Cocoa diet and antibody immune response in preclinical studies.ย Frontiers in nutrition,ย 4, 28.
    [5] Lovallo, W. R., Whitsett, T. L., Al’Absi, M., Sung, B. H., Vincent, A. S., & Wilson, M. F. (2005). Caffeine stimulation of cortisol secretion across the waking hours in relation to caffeine intake levels.ย Psychosomatic medicine,ย 67(5), 734.
    [6] Rostami, A., Khalili, M., Haghighat, N., Eghtesadi, S., Shidfar, F., Heidari, I., … & Eghtesadi, M. (2015). High-cocoa polyphenol-rich chocolate improves blood pressure in patients with diabetes and hypertension.ย ARYA atherosclerosis,ย 11(1), 21.
    [7] Ried K, et al. โ€œEffect of cocoa on blood pressure.โ€ Cochrane Database Syst Rev. 2017 Apr 25;4(4):CD008893.
    [8] Gong F, et al. โ€œChocolate Consumption and Risk of Heart Failure: A Meta-Analysis of Prospective Studies.โ€ Nutrients. 2017 Apr 20;9(4):402.
    [9] Kord-Varkaneh, H., Ghaedi, E., Nazary-Vanani, A., Mohammadi, H., & Shab-Bidar, S. (2018). Does cocoa/dark chocolate supplementation have favorable effect on body weight, body mass index and waist circumference? A systematic review, meta-analysis and dose-response of randomized clinical trials.ย Critical reviews in food science and nutrition.
    [10] Tzounis, X., Rodriguez-Mateos, A., Vulevic, J., Gibson, G. R., Kwik-Uribe, C., & Spencer, J. P. (2011). Prebiotic evaluation of cocoa-derived flavanols in healthy humans by using a randomized, controlled, double-blind, crossover intervention study.ย The American journal of clinical nutrition,ย 93(1), 62-72.
    [11] Goya, L., Martรญn, M. ร., Sarriรก, B., Ramos, S., Mateos, R., & Bravo, L. (2016). Effect of cocoa and its flavonoids on biomarkers of inflammation: studies of cell culture, animals and humans.ย Nutrients,ย 8(4), 212.
    [12] Bohn, T., Davidsson, L., Walczyk, T., & Hurrell, R. F. (2004). Phytic acid added to white-wheat bread inhibits fractional apparent magnesium absorption in humans.ย The American journal of clinical nutrition,ย 79(3), 418-423.

    Overig:
    www.thepaleomom.com/the-health-benefits-of-chocolate
    Ballantyne, S. (2013).ย The Paleo approach: reverse autoimmune disease and heal your bodyย (p. 432). Victory Belt Publishing Incorporated.

     

    Deel deze blog via

    Reacties op deze blog

    1. avatar

      Sevil

      Goede informatie

    2. avatar

      Heidi Coolen

      Zeer nuttige informatie

    Plaats een reactie op deze blog

    Geef hieronder jouw reactie. Je e-mailadres wordt niet getoond.
    Vereiste velden zijn gemarkeerd met: *

    Download dit bestand
    E-mailcursus

    Schildklierklachten Verminderen

    Ontdek in 7 mails hoe je klachten overwint

    "*" geeft vereiste velden aan

    Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

    Wat anderen zeggen

    Ik voel me fitter en opgewekter. Ik zou willen dat iedere arts een verwijzing naar jullie geeft om aandacht aan de voeding te besteden. Jullie weten veel en de cursus was kwalitatief zeer goed. Het is heel volledig. Deze kennis zou iedereen... Lees verder
    CB
    Carin B. 12 maart 2025
    Meer energie, dat heb ik gemerkt na een paar weken. Het zit goed in elkaar. Het wordt leuk gebracht en is ook motiverend. Het meest waardevol vond ik de informatie over eiwitten, koolhydraten en de samenhang van deze bestanddelen. Ik zou dit... Lees verder
    JV
    Jan Van der Velde 12 maart 2025
    Jullie programma is heel goed voorbereid en uitgedokterd. De gezonde voeding, verse groenten en fruit, geen bewerkte voeding, suikers schrappen, heeft mij een enorme boost gegeven, veel meer energie, minder vlug vermoeid en welgezind. Ik zou het programma aan iedereen aanraden die... Lees verder
    LV
    Leen Vande Woude 11 maart 2025
    Ben heel positief! Meer inzicht gekregen waarom ik schommel in mijn energie. Daardoor let ik beter op wat ik eet, waardoor ik weer beter in mijn energie zit. Jullie programma brengt rust, omdat je weet waar je je op moet focussen. Ik... Lees verder
    SC
    Susy Cascado 11 maart 2025
    De concrete doelen die ik heb behaald: veel meer energie, veel minder depressieve gevoelens. Tot mijn verbazing heeft het ook een positieve invloed gehad op mijn angst/ onrustgevoel, had ik maar eerder geweten dat voeding daar ook invloed op had. Jullie kennis... Lees verder
    V*
    Vera ****** 11 maart 2025