Inhoud van deze blog
Heb je een auto-immuunziekte en eet je graag eieren? Als je deze vraag kunt beantwoorden met een ‘ja’, dan is er iets dat je moet weten. Eieren en auto-immuunziekten gaan namelijk niet altijd samen. Daarom worden eieren tijdens de eliminatiefase van het auto-immuun paleo dieet (AIP dieet) – ook wel auto-immuun protocol dieet genoemd – vermeden. Het kan zijn dat jouw klachten gedeeltelijk in stand worden gehouden door eieren. Dat omeletje of gekookte eitje kun je daarom misschien beter laten staan als je een auto-immuunaandoening hebt.
Inhoud van deze blog:
- Wat is er mis met eieren?
- Wat is lysozym?
- Waarom kunnen lysozymen in eieren schadelijk zijn?
- Zijn eieren met lysozym voor iedereen schadelijk?
- Zijn eidooiers schadelijk?
- Moet iedereen met een auto-immuunziekte eieren vermijden?
- Hoe achterhaal je of eieren voor jou schadelijk zijn?
- Hoe kun je restklachten bij Hashimoto verminderen?
Laten we eerst eens kijken waarom eieren een probleem kunnen vormen bij auto-immuunziekten zoals Hashimoto (trage schildklier), multiple sclerose (MS), psoriasis, reumatoïde artritis (reuma), systemische lupus erythematodes (SLE), syndroom van Sjögren, coeliakie, Crohn, colitis ulcerosa en sarcoïdose. Er zijn veel meer auto-immuunziekten, maar het zijn er teveel om hier te benoemen. Klik hier voor een overzicht van auto-immuunziekten (is nog niet compleet).
Wat is er mis met eieren?
Eieren behoren tot de meest allergene voedingsmiddelen. Wereldwijd heeft zo’n twee tot drie procent van de bevolking een allergie voor eieren. Maar eieren veroorzaken niet alleen klachten bij een allergie. Ook als je geen ei-allergie hebt kun je last hebben van eieren. Met name het eiwit van een ei kan bij mensen met auto-immuunaandoeningen voor klachten zorgen. Verderop lees je waarom. We leggen je graag eerst uit welk stofje de boosdoener is. Dat is namelijk lysozym.
Wat is lysozym?
Het witte deel van een ei heeft een belangrijke functie. Het beschermt de eidooier tegen micro-organismen, terwijl het embryo groeit. Hiervoor gebruikt het enzymen die in staat zijn om eiwitten af te breken. Eiwit afbrekende enzymen worden proteasen genoemd. Er zijn verschillende soorten proteasen die ieder hun specialisme hebben met betrekking tot het afbreken van bepaalde eiwitten. De ene protease is gespecialiseerd in het afbreken van eiwit A – om maar iets te noemen – en de ander is gespecialiseerd in het afbreken van eiwit B.
De proteasen in het ei-eiwit zijn gespecialiseerd in het afbreken van eiwitten die zich in de celwand van bepaalde bacteriën bevinden. Deze proteasen zijn met name goed in het afbreken van celwanden van gramnegatieve bacteriën. Lysozym is zo’n protease die effectief celwanden van bacteriën kan vernietigen. Deze protease kan een probleem vormen voor mensen met ei-allergieën, auto-immuunziekten of een lekkende darm.
Lysozym is bestand tegen hitte en zuur, waardoor het zelfs na koken en blootstelling aan maagzuur nog werkzaam is. Door eieren te koken of bakken kun je lysozym dus niet onschadelijk maken. Het is een hardnekkig enzym.
Zelf maken we ook lysozymen aan. Ze vormen een belangrijk onderdeel van onze afweer tegen infecties. Lysozymen komen voor in ons speeksel, traanvocht en in de slijmlaag van onze darmen. Het is dus een lichaamseigen stof.
Waarom kunnen lysozymen in eieren schadelijk zijn?
Nu begint het wat ingewikkelder te worden, maar we gaan het proberen zo simpel mogelijk uit te leggen. Lysozymen kunnen zich binden aan andere eiwitten, waardoor eiwitcomplexen ontstaan. Dus lysozymen uit ei-eiwit passeren het maagdarmkanaal in grote complexen met andere ei-eiwitten. Veel van de eiwitten die zich in eieren bevinden zijn proteaseremmers. De naam zegt het al. Deze eiwitten remmen de werking van proteasen en gaan daarmee de afbraak van eiwitten tegen. Hierdoor kunnen de lysozym/ei-eiwit complexen niet afgebroken worden door onze eiwit verterende spijsverteringsenzymen (proteasen).
De proteaseremmers die zich in het eiwit bevinden hebben geen remmende werking op het lysozym – een protease – wat zich in het ei-eiwit bevindt. Lysozym blijft dus werkzaam, ondanks de aanwezigheid van proteaseremmers in het ei-eiwit. De proteaseremmers die het meest waarschijnlijk aan lysozym worden gebonden, zijn ovomucin, ovostatin, cystatin en ovoinhibitor. Geen van deze proteaseremmers remt de activiteit van lysozym.
Lysozym bindt zich dus aan andere eiwitten die zich in het witte gedeelte van het ei bevinden, zoals aan de eerdergenoemde proteaseremmers. Maar zodra het lysozym/ei-eiwit complex door het darmkanaal reist, kan het zich ook aan eiwitten van darmbacteriën binden. Bijvoorbeeld aan de eiwitten van de gramnegatieve darmbacterie E.coli.
Lysozym heeft een positieve lading en daardoor is het in staat om darmcellen te passeren, waardoor het in de bloedbaan terecht komt. Dit gebeurt ook bij gezonde personen. In principe is het geen probleem als alleen het pure lysozym in de bloedbaan terecht zou komen, maar dit is niet het geval. Want zoals je nu weet is lysozym gebonden aan andere eiwitten, die als het ware meeliften. Ook deze eiwitten komen – samen met lysozym – in de bloedsomloop terecht. En dat is het probleem. Niet lysozym, maar die andere eiwitten – ovomucin, ovostatin , cystatin, ovoinhibitor en de eiwitten van de darmbacteriën – vormen het probleem.
In principe kan ieder eiwit dat zich in het darmkanaal bevindt zich aan het lysozymcomplex binden en op die manier in de bloedsomloop of in de lymfebaan terechtkomen. En aangezien lysozym zich ook aan eiwitten van gramnegatieve bacteriën bindt, kunnen deze ook de bloedbaan binnendringen. Het wordt aangenomen dat deze vreemde eiwitten bijdragen aan een moleculaire nabootsingsreactie, waarbij het immuunsysteem – in een poging om antilichamen tegen deze vreemde indringers te vormen – per ongeluk een antilichaam aanmaakt dat ook een lichaamseigen eiwit herkent. Als gevolg kunnen deze antilichamen – die bedoeld waren om de indringers aan te vallen – ook cellen van je eigen lichaam aanvallen, waardoor schade ontstaat.
Zijn eieren met lysozym voor iedereen schadelijk?
Nee, gelukkig niet. Het is belangrijk om te weten dat niet iedereen evenveel last heeft van lysozym uit eieren. Voor gezonde mensen zal het niet of nauwelijks schade veroorzaken. Voor gezonde mensen vormen eieren een goede bron van eiwitten, vitamine A, B-vitamines, selenium en choline – welke goed zijn voor de hersenen – en de antioxidanten luteïne en zeaxanthine.
Daarentegen is lysozym over het algemeen problematischer voor mensen met auto-immuunziekten, hoewel niet iedereen met een auto-immuunaandoening er last van hoeft te hebben. Bij auto-immuunziekten reageert het immuunsysteem vaak heftiger op vreemde – en te grote – eiwitten. Ook worden er sneller auto-antilichamen geproduceerd als reactie op bacteriële eiwitten die via het lysozymcomplex de bloedbaan binnendringen. Auto-antilichamen richten zich op lichaamseigen cellen. Ze kunnen een auto-immuunreactie tegen lichaamseigen cellen veroorzaken, waardoor ontsteking en schade kan ontstaan.
Zijn eidooiers schadelijk?
Eidooiers leveren minder vaak problemen op dan ei-eiwit. Toch worden ook eidooiers tijdens de eliminatiefase van het auto-immuun paleo dieet vermeden. Dit is omdat sommige mensen – en met name mensen met een lekkende darm – een overgevoeligheid voor eidooiers kunnen hebben. Omdat eidooiers over het algemeen beter worden verdragen dan het ei-eiwit, worden eidooiers wel eerder geherintroduceerd in de provocatiefase van het AIP dieet dan het witte deel van eieren.
Moet iedereen met een auto-immuunziekte eieren vermijden?
Nee, dat is niet voor iedereen nodig, aangezien niet alle mensen met auto-immuunziekten last hebben van lysozym in eieren.
Hoe achterhaal je of eieren voor jou schadelijk zijn?
De enige betrouwbare manier om erachter te komen of je negatief op eieren reageert is het toepassen van een eliminatie-provocatie dieet. Het auto-immuun paleo (AIP) dieet is daar een voorbeeld van. Het AIP dieet is onderdeel van het auto-immuun paleo protocol. Dit is een voedings- en leefstijlprotocol dat ontwikkeld is om klachten bij auto-immuunziekten te verminderen. Klik hier om meer over het auto-immuun protocol en het AIP dieet te lezen.
Download Complete AIP Dieet Voedingslijsten
Ontvang de AIP Dieet Voedingslijsten direct in je mailbox. Zo zie je in één oogopslag wat je wel/niet kunt eten. Download nu tijdelijk gratis.
Complete AIP Dieet Voedingslijst (gratis)
- Klik hier om alle bronnen te zien
-
Kondor-Koch, C., Bravo, R., Fuller, S. D., Cutler, D., & Garoff, H. (1985). Exocytotic pathways exist to both the apical and the basolateral cell surface of the polarized epithelial cell MDCK. Cell, 43(1), 297-306
Hashida, S., Ishikawa, E., Nakamichi, N., & Sekino, H. (2002). Concentration of egg white lysozyme in the serum of healthy subjects after oral administration. Clinical and experimental pharmacology and physiology, 29(1?2), 79-83
Nishikawa M, et. al. Electrical charge on protein regulates its absorption from the rat small intestine. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol. 2002. 282(4):G711-9.
www.thepaleomom.com/whys-behind-autoimmune-protocol-eggs
Reacties op deze blog
Mireille
Ik heb de laatste tijd gezondsheidsklachten, uitslag, slecht slapen, ontstekingen. Voorstel is gedaan om me te gaan verdiepen in het AIP dieet. Ik wil het gaan proberen omdat ik geloof dat i gezonder kan eten en dit ook weer effect om mijn gezondheid kan hebben.
Ruud Rotteveel MSc. Auteur
@Mireille, als je van dag tot dag begeleid wilt worden in het juist toepassen van het AIP dieet, dan is mijn online Auto-Immuun Programma misschien iets voor jou. Je krijgt hier ook mijn 3 AIP recepten e-books bij. Tot en met 23 jan 2024 krijg je €150,00 korting op het programma. Voor details, zie: https://www.revolutionairgezond.nl/programmas/auto-immuun-programma/
Sasa
Ja