Belang van sociale interactie & lichaamscontact bij een auto-immuunziekte

Er zijn ontzettend veel leefstijlfactoren die meespelen in de mate van gezondheid of ziekte. Voeding is één onderdeel van het leven en tevens ook van het auto-immuun protocol (AIP). Het AIP richt zich verder op leefstijlfactoren als ontspanning, slaap en beweging, maar ook op sociale interactie, lichaamscontact en steun. Een mooi begrip dat we daarvoor hanteren in deze blog is verbinding. Wij mensen hebben een sociaal netwerk nodig. We zijn sociale wezens. Sterker nog, verbinding speelt een hele grote rol in onze gezondheid. Positieve sociale interacties beïnvloeden namelijk verschillende hormonen die tal van lichamelijke processen aansturen. Voor iedereen, maar vooral voor mensen met een auto-immuunziekte, is het ervaren van steun en verbinding belangrijk. In deze blog leggen we je uit wat verbinding met je lichaam doet en waarom het net zo essentieel is als voeding, slaap en beweging.

Langer leven & minder ziek

De rol van verbondenheid in de gezondheid is al veel onderzocht. Sociaal isolement en eenzaamheid komen overeen met een verhoogde kans op ziekte en een verkorte levensduur, terwijl het hebben van een ondersteunend sociaal netwerk het risico op ziekte verminderd en de levensduur verlengd.[1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8]

Het hebben van een sociaal netwerk kan een groot verschil maken. Het gaat daarbij niet om kennissen die je niet zo snel vraagt om op de kinderen te passen terwijl jij even een boodschap doet. Het gaat echt om vrienden en geliefden. Je partner valt daar natuurlijk ook onder, maar een handjevol mensen op wie je kunt vertrouwen en rekenen is het meest optimaal.

Belang van verbinding bij een auto-immuunaandoening

Wanneer je veranderingen in je levensstijl aanbrengt, ofwel bezig bent met het uitvoeren van het auto-immuun protocol, speelt sociale verbondenheid een hele belangrijke rol. Met een sterk sociaal netwerk kun jij namelijk de veranderingen makkelijker in je leven doorvoeren en mensen om hulp vragen als je dat nodig hebt. Of het nu gaat om familie, vrienden, collega’s, ouders van klasgenootjes van de kinderen, buren of leden van de sportschool. Al deze mensen kunnen je ondersteunen tijdens jouw transformatieproces. Daarnaast kunnen zij jou ook de emotionele steun bieden, zoals een schouder om op uit te huilen of het voeren van een goed gesprek.

De voordelen van verbondenheid gaan nog verder dan dat. Ze hebben namelijk ook echt effect op hoe je lichaam functioneert. Er gebeuren een aantal bijzondere dingen als gevolg van het verkrijgen van sociale steun en interactie. Daar zullen we nu verder op ingaan.

Verbondenheid en cortisol

Studies hebben aangetoond dat verbondenheid en sociaal contact de afgifte van cortisol verminderd. Cortisol is het welbekende stresshormoon. Het wordt aangemaakt in de bijnieren zodra je onder stress staat. In gevaarlijke situaties is het heel belangrijk dat dit stofje vrijkomt, want dan beschermt het jou en brengt het de meeste energie naar de organen die het op dat moment het hardst nodig hebben. Het schakelt niet-essentiële processen tijdelijk uit om alle middelen te besparen voor de overlevingsbehoeften.[9]

Processen die tijdelijk worden stilgelegd zijn de spijsvertering, het voortplantingssysteem, de groei, het immuunsysteem, de collageenvorming, de opname van aminozuren (eiwitten) en zelfs botvorming. De afgifte van cortisol doet ook wat met bepaalde hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor het controleren van angst, stemming en motivatie. Als je moet ‘overleven’, wat zich benadrukt in korte periodes van stress, is de werking van cortisol essentieel. Als je lang onder stress staat, wat we ook wel chronische stress noemen, dan worden de effecten van cortisol een groot probleem.

Chronische stress verhoogt de kans op het ontwikkelen van ziektes en cortisol heeft daar een groot aandeel in. Als je eenmaal begrijpt hoe cortisol inwerkt op lichamelijke systemen en processen, dan begrijp je ook hoe schadelijk chronische stress kan zijn.[10]

Wat is dan het verband met verbondenheid? Door sociaal contact neemt de afgifte van cortisol af. Sociale interactie met geliefden – kan ook je hond zijn – heeft een sterk anti-stress effect. Door je verbonden te voelen word je weerbaarder tegen psychologische stressoren. Het vermindert de negatieve effecten van chronische stress, waardoor je gezondheid op de lange termijn beter is.[11]

Verbondenheid en oxytocine

Van cortisol willen we dus minder, terwijl we van het hormoon oxytocine juist méér willen. Oxytocine staat ook wel bekend als het ‘knuffelhormoon’. Het komt niet alleen vrij tijdens een bevalling of tijdens het geven van borstvoeding, maar ook door het hebben van lichamelijk contact. Knuffelen met je partner of vriend(in), een massage krijgen of vrijen zijn allemaal vormen van lichamelijk contact waarbij het lichaam oxytocine aanmaakt. Ook maak je oxytocine aan als je je hond aait, en de productie start zelfs al als jullie elkaar alleen maar aankijken.

Oxytocine wordt geproduceerd in de hersenen. Tijdens het vrijkomen van het hormoon spelen er gevoelens op van vertrouwen, kalmte en tevredenheid, terwijl gevoelens van angst en nervositeit juist afnemen. Oxytocine heeft invloed op de aanmaak en afgifte van cortisol. Dit komt doordat oxytocine de activiteit van de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as) verlaagd. Dit systeem regelt de productie van cortisol. Door verminderde activiteit wordt er dus minder cortisol geproduceerd.[12] Dit heeft ook als gevolg dat je bloeddruk daalt. Oxytocine is dus een natuurlijke bloeddrukverlager.

Oxytocine heeft ook een positieve invloed op de werking van het immuunsysteem. Het reguleert ontstekingen doordat het bepaalde ontstekingsbevorderende stoffen laat afnemen. Dit wil zeggen dat lichamelijk contact, als onderdeel van sociale interactie en steun, zeer belangrijk is voor het lichaam om minder stress te ervaren en de immuunfunctie te verbeteren.[13]

Kijk eens kritisch naar de hoeveelheid lichaamscontact die jij dagelijks hebt. Hoeveel minuten per dag raak jij iemand anders – of een huisdier, zoals een hond – aan? Veel mensen krijgen veel te kort lichaamscontact, waardoor ze veel gezondheidsvoordelen mislopen.

Kortom

De boodschap die je hieruit kunt halen is dat het belangrijk is om relaties te onderhouden en je verbonden te voelen. Elke minuut die je investeert in het aangaan van sociale interactie en alles wat daarbij hoort is het dubbel en dwars waard. Niet alleen omdat je de kwaliteit van leven verbeterd door je te omringen met geliefden, maar ook omdat je er gezondheidsvoordelen van ervaart. Beide gevolgen zijn essentieel in jouw gezondheidsreis, zeker als je herstel wilt bevorderen.

Download Complete AIP Dieet Voedingslijsten

Ontvang de AIP Dieet Voedingslijsten direct in je mailbox. Zo zie je in één oogopslag wat je wel/niet kunt eten. Download nu tijdelijk gratis.

Klik hier om alle bronnen te zien

[1] Miller, G. (2011). Why loneliness is hazardous to your health. https://www.science.org/doi/abs/10.1126/science.331.6014.138
[2] Cacioppo, J. T., & Cacioppo, S. (2018). The growing problem of loneliness. The Lancet, 391(10119), 426.
[3] Cacioppo, J. T., & Cacioppo, S. (2018). Loneliness in the modern age: an evolutionary theory of loneliness (ETL). In Advances in experimental social psychology (Vol. 58, pp. 127-197). Academic Press.
[4] Kleponis, P. The Roseto Effect: How Losing Community Kills Us.
[5] Wilkinson, R. G. (2002). Unhealthy societies: the afflictions of inequality. Routledge.
[6] Glass, T. A., De Leon, C. M., Marottoli, R. A., & Berkman, L. F. (1999). Population based study of social and productive activities as predictors of survival among elderly Americans. Bmj, 319(7208), 478-483.
[7] Giles, L. C., Glonek, G. F., Luszcz, M. A., & Andrews, G. R. (2005). Effect of social networks on 10 year survival in very old Australians: the Australian longitudinal study of aging. Journal of Epidemiology & Community Health, 59(7), 574-579.
[8] House, J. S., Robbins, C., & Metzner, H. L. (1982). The association of social relationships and activities with mortality: prospective evidence from the Tecumseh Community Health Study. American journal of epidemiology, 116(1), 123-140.
[9] Rosal, M. C., King, J., Ma, Y., & Reed, G. W. (2004). Stress, social support, and cortisol: inverse associations?. Behavioral Medicine, 30(1), 11-22
[10] Liu, Y. Z., Wang, Y. X., & Jiang, C. L. (2017). Inflammation: the common pathway of stress-related diseases. Frontiers in human neuroscience, 11, 316
[11] House, J. S., Landis, K. R., & Umberson, D. (1988). Social relationships and health. Science, 241(4865), 540-545.
[12] Holt-Lunstad, J., Birmingham, W. A., & Light, K. C. (2008). Influence of a “warm touch” support enhancement intervention among married couples on ambulatory blood pressure, oxytocin, alpha amylase, and cortisol. Psychosomatic medicine, 70(9), 976-985
[13] Lee, H. J., Macbeth, A. H., Pagani, J. H., & Young 3rd, W. S. (2009). Oxytocin: the great facilitator of life. Progress in neurobiology, 88(2), 127-151

Overige bronnen:
https://www.thepaleomom.com/health-benefits-connection/