Inhoud van deze blog
Een tekort aan selenium lijkt een rol te spelen bij de ziekte van Hashimoto, een auto-immuunziekte van de schildklier. De aanwezigheid van Hashimoto wordt onderzocht door het meten van antistoffen tegen onder andere thyreoperoxidase (anti-TPO). Het gebruik van selenium supplementen blijkt bij sommige mensen met Hashimoto de anti-TPO te laten dalen.
Thyreoperoxidase (TPO)
Thyreoperoxidase is een enzym dat betrokken is bij de productie van schildklierhormonen. Het zorgt ervoor dat jodide wordt omgezet in jodium, zodat het vervolgens aan het tyrosine deel van thyreoglobuline kan worden gekoppeld. Thyreoglobuline is de voorloper van schildklierhormonen.
Bij de ziekte van Hashimoto produceert het immuunsysteem antistoffen tegen het enzym thyreoperoxidase (TPO). Deze antistoffen worden anti-TPO genoemd. Als gevolg wordt TPO door het immuunsysteem vernietigd, waardoor de productie van schildklierhormonen belemmerd wordt en er een tekort kan ontstaan.
Selenium laat anti-TPO dalen
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het gebruik van selenium supplementen de anti-TPO waarden kan laten dalen. Het eerste onderzoek laat na één jaar dagelijks gebruik van 200 microgram selenomethionine een daling van 21 procent zien, maar bij de groep die na 6 maanden met het seleniumgebruik stopte nam de anti-TPO waarde weer toe. Naast selenomethionine gebruikte een aantal patiënten ook schildkliermedicatie (T4) om de TSH waarde normaal te houden.[1]
Een andere studie toont een 30,3 procent daling van anti-TPO waarden aan na suppletie van 200 microgram L-selenomethionine. Voor een positief effect blijkt een minimale dosering van 100 microgram nodig te zijn. Het gunstige effect van 200 microgram L-selenomethionine werd ook waargenomen bij mensen die normale seleniumwaarden hadden.[2]
Er is zelfs een onderzoek die een daling van 40 procent laat zien, waarbij 25 procent van de patiënten een normale anti-TPO waarde bereikte. Tijdens dit onderzoek kregen alle deelnemers schildkliermedicatie (T4) om de TSH binnen de referentiewaarden te houden en gebruikte ze daarnaast 3 maanden lang dagelijks 200 microgram natriumseleniet (een vorm van selenium) of een placebo. Hieruit blijkt dat het gebruik van selenium een meerwaarde heeft.[3]
Verder toont een andere studie aan dat dagelijks gebruik van 200 microgram selenomethionine de anti-TPO waarde met 55,5 procent laat dalen, terwijl er bij de placebo groep een daling van slechts 27 procent werd waargenomen.[4]
Werk selenium bij iedereen even goed?
Zowel uit wetenschappelijk onderzoek als uit praktijkervaring blijkt dat selenium niet bij iedereen even goed werkt. De effectiviteit van selenium in het verlagen van de anti-TPO antistoffen is mogelijk afhankelijk van je genen. Onderzoekers ontdekte in 2018 dat het effect van selenium bij een bepaald genetisch profiel groter was (46 procent daling van anti-TPO) in vergelijking met mensen met een ander genetisch profiel (9,8-14,5 procent daling van anti-TPO).[5]
Uit onderzoek blijkt dat selenium effectiever is in combinatie met myo-inositol. Klik hier om daar meer over te lezen.
Hoeveel selenium is veilig?
Hoewel selenium noodzakelijk is voor een goede schildklierfunctie, is een teveel aan selenium schadelijk. Zowel een tekort als een teveel lijkt schadelijk te zijn. De aanvaardbare (veilige) bovengrens van selenium is voor volwassenen 300 microgram (mcg) per dag.[6]
Bronnen van selenium
Selenium zit met name in paranoten, (orgaan)vlees, tonijn, paling, makreel, kreeft, mosselen, sardines, schol, haring en koolvis. Klik hier om te zien hoeveel selenium er precies in deze voedingsmiddelen zit.
Zijn paranoten veilig?
Paranoten zijn extreem rijk aan selenium. De hoeveelheid selenium per paranoot kan enorm verschillen. Je kunt er prima af en toe een paar eten, maar overdrijf niet. Houd het bij een stuk of drie per dag.
Kortom
Bij de ziekte van Hashimoto wordt meestal een verhoogde anti-TPO gevonden. Het verhogen van de seleniuminname kan bij een deel van de mensen de anti-TPO laten dalen. Het effect van selenium blijkt deels afhankelijk te zijn van het genetisch materiaal van degene die het neemt. Door het te combineren met myo-inositol wordt de effectiviteit verhoogd.
Gratis E-mailcursus Trage Schildklier
Leer hoe je restklachten bij een trage schildklier kunt verminderen. De cursus bestaat uit 12 lessen (mails). Iedere dag ontvang je een nieuwe les in je mailbox.
Inhoud e-mailcursus:
- Introductie e-mailcursus
- Les 1: Hoe weet je of je Hashimoto hebt?
- Les 2: Schildkliermedicatie
- Les 3: Ontspanning
- Les 4: Slaap
- Les 5: Beweging
- Les 6: Voeding
- Les 7: Hormoonverstorende chemicaliën
- Les 8: Ziekteverwekkers
- Les 9: Supplementen
- Les 10: Mindset
- Les 11: Hoe ik jou verder kan helpen
Schrijf je nu tijdelijk gratis in.
Restklachten trage schildklier verminderen
Je kunt je op ieder gewenst moment zelf afmelden voor onze mails. Dit kan onderaan iedere mail die je ontvangt.
- Klik hier om de bronnen te zien
-
[1] Mazokopakis, E. E., Papadakis, J. A., Papadomanolaki, M. G., Batistakis, A. G., Giannakopoulos, T. G., Protopapadakis, E. E., & Ganotakis, E. S. (2007). Effects of 12 months treatment with L-selenomethionine on serum anti-TPO Levels in Patients with Hashimoto’s thyroiditis. Thyroid, 17(7), 609-612.
[2] Turker, O., Kumanlioglu, K., Karapolat, I., & Dogan, I. (2006). Selenium treatment in autoimmune thyroiditis: 9-month follow-up with variable doses. Journal of endocrinology, 190(1), 151-156.
[3] Ga?rtner, R., Gasnier, B. C., Dietrich, J. W., Krebs, B., & Angstwurm, M. W. (2002). Selenium supplementation in patients with autoimmune thyroiditis decreases thyroid peroxidase antibodies concentrations. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 87(4), 1687-1691.
[4] Duntas, L. H., Mantzou, E., & Koutras, D. A. (2003). Effects of a six month treatment with selenomethionine in patients with autoimmune thyroiditis. European Journal of Endocrinology, 148(4), 389-393.
[5] Wang, W., Mao, J., Zhao, J., Lu, J., Yan, L., Du, J., … & Zhu, L. (2018). Decreased Thyroid Peroxidase Antibody Titer in Response to Selenium Supplementation in Autoimmune Thyroiditis and the Influence of a Selenoprotein P Gene Polymorphism: A Prospective, Multicenter Study in China. Thyroid, 28(12), 1674-1681.
[6]https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/seleen.aspx
Reacties op deze blog
An
Geachte meneer Rotteveel,
U schrijft over onderzoeken maar ik zie geen bron vermelding. Kunt u mij de titels en auteurs van uw bronnen geven, zodat ik de artikelen kan lezen. De schrijvers/ onderzoekers zullen het vast op prijs stellen wanneer er naar hun artikel wordt verwezen.
Bij voorbaad dank.
Ruud Rotteveel MSc. Auteur
Beste An, alle bronnen staan erbij. Onderaan de pagina staat een balk met de tekst ‘klik hier om alle bronnen te zien’. Als je daarop klikt komen de bronnen tevoorschijn.
Marion
Beste Ruud,
Ik heb een lab uitslag waarde van selenium van 199. Is dat te hoog voor een Hashimoto patiënt, want de ref. waarde van b.v. Saltro of een ander lab ligt ongeveer tussen -0,64/+191? Mijn internist vindt namelijk alles nogal gauw te hoog, dus vandaar mijn vraag aan jou. Ik slik momenteel al geruime tijd 100 mcg/ug p.dg. van een seleen verrijkt gist (Seleno Precise ) > Producent: Pharma Nord > voedingssupplement: Bio-Seleen + Zink. Ik had idd al via de site natuur diëtisten.nl gelezen, dat wat extra selenium mijn schildklierwaardes zou kunnen verbeteren, waardoor ik me stukken beter zou kunnen gaan voelen! Graag jouw reactie hierop.
Ruud Rotteveel Auteur
Hoi Marion, je kunt beter kijken naar of je symptomen van een seleniumoverschot hebt (kun je Googlen). Zo niet, dan zou ik mij geen zorgen maken bij doseringen tot 200 mcg per dag. Let wel op paranoten, want die kunnen soms extreem veel selenium bevatten. Je weet nooit hoeveel selenium je via die noten binnenkrijgt.
Michaëla
Beste Ruud,
In het artikel wordt de normaalwaarde van selenium in het bloed aangegeven.
Graag zou ik willen weten wat de normaalwaarde van selenium in urine zou moeten zijn.
Ik heb deze waarde laten testen, maar de labuitslag geeft alleen aan dat een normaalwaarde < dan 2.54 zou moeten zijn (ivm toxiciteit). Er staat helaas geen minimale waarde bij. Het lab kan hier helaas ook geen antwoord op geven!
Groetjes Michaëla
Ruud Rotteveel Auteur
Beste Michaëla, ik zou het niet weten. Ik werk alleen met bloedonderzoek om de seleniumstatus te meten.
Marco
Om even op Michaela te reageren. Een absolute ondergrens van +/- 0.63 wordt meestal gehanteerd bij het vaststellen of iemand wel of geen seleniumtekort heeft. Maar volgens Australisch onderzoek ligt de ondergrens voor volwassenen al bij ongeveer 0.80.
Marjolijn
Interessant artikel. Maar wat is het effect van het verlagen van de antistoffen? Ervan uitgaand dat de kans om het te reduceren tot <100 vrij klein is, maakt het dan verschil of je bv 5000 of 25000 meet als je al thyrax gebruikt.
Ruud Rotteveel Auteur
Veel mensen ervaren dan ook minder klachten.
Leyla
Hoi Ruud,
Zou je ipv selenium supplementen te gebruiken ook kunnen volstaan met het dagelijks eten van 2 tot 4 paranoten? Ik las namelijk dat paranoten seleniumbommen zijn.
Alvast dank voor jouw antwoord.
Leyla.
Ruud Rotteveel Auteur
Leyla, de concentratie selenium in paranoten varieert heel erg. Daardoor weet je nooit hoeveel selenium erin zit en hoeveel je binnenkrijgt. In de onderzoeken waaruit blijkt dat selenium de anti-TPO kan verlagen werd selenium in de vorm van supplementen gebruikt.
E
Ik heb selenium half jaar geslikt op advies moleculaire arts. Daarna was t goed en mocht ik stopen. Maar nu ik dit artikel lees dus beter van niet.?
Ik heb hashimoto en hoge anti tpo.