Levothyroxine (schildklierhormoon)

Waarvoor wordt levothyroxine gebruikt?

Bij een trage schildklierwerking (meestal veroorzaakt door de ziekte van Hashimoto) is er sprake van een tekort aan schildklierhormoon. Omdat de schildklier niet in staat is om zelf voldoende schildklierhormoon aan te maken, schrijft de arts levothyroxine voor. Hiermee kan het tekort aangevuld worden.

Het lijkt paradoxaal, maar ook bij een te snelle schildklierwerking (vaak veroorzaakt door de ziekte van Graves) wordt levothyroxine voorgeschreven. Vaak wordt een te snelle schildklierfunctie behandeld met medicijnen die de productie van schildklierhormoon remmen. Omdat er toch een bepaalde hoeveelheid schildklierhormoon is het lichaam nodig is, wordt gelijktijdig levothyroxine ingezet. Op deze manier kan de hoeveelheid schildklierhormoon in het lichaam beter onder controle worden gehouden.

In welke vormen is levothyroxine verkrijgbaar?

Levothyroxine is verkrijgbaar in verschillende vormen: tabletten, capsules en drank.

Onder welke namen is levothyroxine verkrijgbaar?

De werkzame stof ‘levothyroxine’ is onder verschillende namen te verkrijgen: Euthyrox, Eltroxin, Thyrax, Levothyroxine, Novothyral, Thyrofix en Tirosint.

Hoe lang duurt het voordat levothyroxine werkt?

Levothyroxine (T4) moet in het lichaam nog worden omgezet in het meer actieve schildklierhormoon T3. Dit heeft tijd nodig, waardoor het effect van levothyroxine pas enkele dagen later optreedt.

Wanneer kun je levothyroxine het best innemen?

Neem levothyroxine dagelijks op een vast tijdstip in. Hierbij is het belangrijk dat je maag leeg is, want dan wordt de schildkliermedicatie beter opgenomen. Neem de tabletten, capsules of de drank bijvoorbeeld minimaal een half uur voor je ontbijt of vlak voor het slapen. Let hierbij wel op dat je minimaal 2 uur voor de inname niets meer hebt gegeten.

Uit een kleinschalig onderzoek blijkt dat sommige mensen zich beter voelen als zij de levothyroxine ‘s avonds voor het slapengaan innemen in plaats van ‘s ochtends. Sommige mensen ervaren hierdoor overdag meer energie. Een ander voordeel is dat men ‘s ochtends niet eerst een half uur hoeft te wachten voordat men kan ontbijten.

Mocht je de levothyroxine ’s avonds in willen gaan nemen, overleg dit dan eerst met je arts. Leg hem/haar eventueel het volgende onderzoek voor ter onderbouwing:

Bolk, N., Visser, T. J., Kalsbeek, A., Van Domburg, R. T., & Berghout, A. (2007). Effects of evening vs morning thyroxine ingestion on serum thyroid hormone profiles in hypothyroid patients. Clinical endocrinology, 66(1), 43-48.

Hoe kun je de opname van levothyroxine optimaliseren?

1. Je kunt proberen om de medicatie (levothyroxine) ’s avonds in te nemen in plaats van ’s ochtends. Sommige mensen voelen zich hier beter bij.[2] Je kunt direct overstappen op het ’s avonds innemen, aangezien de halfwaardetijd van T4 (levothyroxine) 7 dagen is. Dit betekent dat 7 dagen na inname van thyroxine de helft nog in je lichaam aanwezig is. Door deze lange halfwaardetijd zullen geen grote schommelingen in het schildklierhormoon optreden als je besluit de levothyroxine de volgende ochtend over te slaan en het pas ’s avonds te gaan nemen. Overleg met jouw arts of specialist of dit mogelijk is. Let op: dit geldt voor medicatie die alleen levothyroxine (T4) bevat.
2. Neem de schildkliermedicatie op een nuchtere maag. Als je de medicatie ’s ochtends inneemt, zorg dan dat je tot minimaal een half uur na inname niets eet. Als je de medicatie ’s avonds inneemt, zorg dan dat je minimaal 2 uur daarvoor (maar liever langer) niets eet.
3. Vermijd de inname van grapefruitsap rondom de inname van thyroxine.[3]
4. Houd minimaal 4 uur tussen de inname van schildkliermedicatie en ijzer, magnesium en calcium bevattende supplementen.
5. Laat onderzoeken of je lactose intolerant bent. Zo ja, houd dan een lactosevrij voedingspatroon aan. Lactose zit onder andere in melk, maar ook in veel bewerkte producten.[3] Daarnaast zit lactose ook in bepaalde medicatie.
6. Als het instellen van je schildkliermedicatie niet goed lukt, dan kun je kijken of het helpt om koffie te vermijden, aangezien dit tot uren na de inname van medicatie de opname kan remmen.[3]
7. Vermijd sojaproducten zoals sojamelk, sojayoghurt, tofu en tempé rondom de inname van schildkliermedicatie.
8. Laat problemen van het spijsverteringskanaal behandelen.[3]
9. Gebruik je ook andere medicijnen die de opname van schildkliermedicatie kunnen remmen? Raadpleeg dan je arts voor advies. (meestal houden artsen hier al rekening mee, maar ieder mens kan fouten maken)[3]

Kun je levothyroxine samen met supplementen innemen?

Bepaalde supplementen kunnen interacties aangaan met levothyroxine. Calcium, ijzer, magnesium, chroom, vezels en flavonoïden kunnen de opname van levothyroxine remmen.[4] Overleg het gebruik van supplementen daarom eerst met je arts. Laat ook je bloedwaarden regelmatig controleren, zodat er op tijd bijgestuurd kan worden indien nodig. Verder beïnvloeden calcium en ijzer de opname van medicatie. Zorg daarom dat je ongeveer 4 uur tussen de inname van dit soort supplementen en de schildkliermedicatie houdt.

Wat zijn de bijwerkingen van levothyroxine?

Bij een optimale dosering treden meestal geen bijwerkingen op. Bijwerkingen die zeer zelden voorkomen (bij 1 procent van de gebruikers) zijn:

• Hyperthyreoïdie, een situatie waarbij te veel schildklierhormoon in het lichaam aanwezig is. Dit is het gevolg van overdosering. Kenmerken van een overdosering zijn o.a: hartkloppingen, opgejaagd gevoel, overmatig zweten en diarree.
• Pijn op de borst bij inspanning. Een overdosering van levothyroxine kan bij mensen met hartkramp (angina pectoris) een aanval uitlokken.
• Hartaandoeningen. Een overdosering kan het risico op een hartaanval verhogen. Bij mensen die al eerder een hartaanval hebben gekregen is deze kans groter.
• Huiduitslag en jeuk als gevolg van een overgevoeligheid voor één van de stoffen die in de medicatie verwerkt zijn.

Waar kan ik meer informatie over levothyroxine vinden?

Op de website van Schildklier Organisatie Nederland (SON) vind je alles over levothyroxine en het instellen van je medicatie.

Klik hier om de bronnen te zien

[1]https://www.apotheek.nl/medicijnen/levothyroxine?product=levothyroxine#onder-welke-namen-is-levothyroxine-verkrijgbaar
[2]Bolk, N., Visser, T. J., Kalsbeek, A., Van Domburg, R. T., & Berghout, A. (2007). Effects of evening vs morning thyroxine ingestion on serum thyroid hormone profiles in hypothyroid patients. Clinical endocrinology, 66(1), 43-48.
[3]Montanelli, L., Benvenga, S., Hegedüs, L., Vitti, P., Latrofa, F., & Duntas, L. H. (2018). Drugs and Other Substances Interfering with Thyroid Function. Thyroid Diseases: Pathogenesis, Diagnosis, and Treatment, 733-761.
[4]Motohashi, N., Vadapalli, J., Vanam, A., & Gollapudi, R. (2018). The Impact of Nutrition on Hashimoto’s Thyroiditis Patients: An Overview.