Hoe lees je etiketten op voeding. Leer snel voedselverpakkingen lezen

Hoe lees je etiketten op voeding? Leer snel voedselverpakkingen lezen.

Avatar for Ruud Rotteveel
Ruud Rotteveel Coach, therapeut, docent & bestsellerauteur

Inhoud van deze blog

    Soms heb je er een vergrootglas voor nodig. Of een leesbrilletje natuurlijk. En het boodschappen doen duurt er soms langer door dan je wilt. Toch loont het de moeite om alle lettertjes en voedingswaardetabellen op een verpakking goed te bestuderen. Je kunt er namelijk heel veel uithalen wat belangrijk is voor je gezondheid. Zo weet je dan namelijk van welke ingrediรซnten een product gemaakt is en welke allergenen erin zitten. Ook kun je checken waar een product vandaan komt en hoeveel suiker en zout eraan is toegevoegd. Dit staat namelijk allemaal op de verpakking. En bij twijfel kun je twee producten met elkaar vergelijken, want iedere fabrikant is verplicht om deze informatie op dezelfde manier op het etiket te vermelden. Het is dan wel handig om te weten hoe voedselverpakkingen in elkaar steken en hoe je etiketten leest. Dat ga je in deze blog leren.

    Wat vind je allemaal op een verpakking?

    Op een verpakking vind je niet alleen een ingrediรซntenlijst en een voedingswaardetabel, maar vaak ook allerlei logoโ€™s of keurmerken. Denk aan vegan, EKO, SKAL en vegetarisch. Daarnaast staan er vaak allerlei mooie termen op, zoals: โ€˜ambachtelijkโ€™, โ€˜versโ€™, โ€˜natuurlijkโ€™ etc. Om met het laatste te beginnen: deze termen zijn niet wettelijk vastgelegd. Producenten mogen ze gebruiken zolang ze niet misleidend zijn. Dat geldt weer niet voor gezondheidsclaims – ย die zijn wel aan allerlei regelgeving verbonden. Denk aan โ€˜Gezond voor je cholesterolโ€™. Of: โ€˜Goed voor je bloeddruk.โ€™ Die vallen onder strenge regelgeving van de Nederlandse (NVWA) en Europese (EFSA) voedselautoriteiten. Daar gaan we in deze blog verder niet op in, maar dan weet je hoe het zit met deze gezondheidsgerelateerde uitspraken op een verpakking.

    We zullen deze blog wel eindigen met een overzicht van een aantal logoโ€™s en keurmerken. Maar eerst gaan we de ingrediรซntenlijst en de voedingswaardetabel op een verpakking ontleden. En ik kan je zeggen – die zijn uiterst interessant als je ze goed bestudeert! Laten we een pot friszure biologische mayonaise als voorbeeld nemen.

    Mayonaise etiketten en voedselverpakkingen lezen

    Mayonaise ingrediรซnten etiket voedselverpakking lezen

     

    Hoe ziet een ingrediรซntenlijst eruit? En hoe lees je die?

    Als je de pot ronddraait dan zie je een kopje INGREDIร‹NTEN op het etiket. Hier lees je waar de mayonaise van is gemaakt. Het eerste ingrediรซnt zit er het meest in – in dit geval zonnebloemolie. Het minst gebruikte ingrediรซnt staat achteraan. Zeezout zit blijkbaar in de toegevoegde mosterd en nog los als ingrediรซnt in de mayonaise. Ook al staat het er als laatste in bij de ingrediรซnten โ€“ het is interessant om te weten hoeveel zout er per 100 gram in de mayonaise zit. Dat gaan we zo zien bij het volgende kopje โ€˜de voedingswaardetabelโ€™.

    Maar eerst de ingrediรซnten die met hoofdletters zijn vermeld. Dit zijn de ALLERGENEN. Die vind je vaak of dik gedrukt of โ€“ zoals hier – in hoofdletters op een etiket. In dit geval is duidelijk dat mosterd, mosterdzaad en ei allergenen zijn. Deze behoren tot de veertien officiรซle allergenen, die volgens de Europese Unie op een etiket vermeld moeten staan. Bij het Voedingscentrum vind je een lijst van alle officiรซle allergenen. Klik hier om de lijst te bekijken.

    Ook de E-nummers worden vermeld bij de ingrediรซnten. Dat zijn fabrikanten ook verplicht om te doen. Tricky hier is dat ze deze stoffen niet als E-nummers hoeven te vermelden โ€“ze mogen in plaats daarvan ook de volledige naam van de stof op het etiket zetten. Op het eerste gezicht denk je dat deze mayonaise geen E-nummers bevat. Toch is dat wel het geval. Al gaat het om natuurlijke E-nummers. Zo zijn eigeel en het stofje lecithine uit eigeel ook bekend onder E322. Het is veel gebruikte emulgator om de mayonaise dik te maken. En de gebruikte kurkuma is goedgekeurd als E100. In deze mayonaise dient het als kleurstof. Verder vind je op dit etiket geen E-nummers.

    Veel E-nummers hebben dus een natuurlijke oorsprong en zijn prima als toevoeging. Maar dat geldt zeker niet voor alle E-nummers. Sommige wil je als AIP-dieet volger niet eten. Ook hier is het dus goed om scherp te zijn. Een paar voorbeelden. Zo wil je de suikers mannitol (E421) en xytol (E967), de zoetstof aspartaam (E951), de smaakversterker mononatriumglutamaat โ€“ ook wel bekend onder de namen natriumglutamaat, glutamaat, MSG en vetsin – (E621) en de kleurstof tatrazine (E102) allemaal mijden. En dit zijn maar een paar voorbeelden. Kijk verder hiervoor in de lijst met te schrappen voedseltoevoegingen in je AIP voedingslijsten.

    Tot slot: op een etiket moet vermeld staan of er genetisch gemodificeerde ingrediรซnten inzitten. De biologische sector maakt geen gebruik van genetische modificatie (GM). Voor groenten en fruit geldt dus dat je het beste voor biologische versies kunt kiezen. Voor de zekerheid. Nanotechnologie wordt nog maar weinig toegepast, maar als het in een product zit, dan kun je op het etiket bij de ingrediรซnten het woord โ€˜nanoโ€™ vinden. Ook dat wil je mogelijk mijden. Het kan bijvoorbeeld toegepast zijn voor de productie van koffiecreamer – om klontering te voorkomen.

    Voedingswaardetabel: welke informatie staat erin? En wat zegt dat?

    Nou, we draaien de pot mayonaise verder rond en dan stuit je op een tabel met de voedingswaarden van het product.

    Mayonaise voedingswaardetabel etiketten voedselverpakkingen lezen

    Hierin staat altijd in een vaste volgorde het volgende vermeld per 100 gram/ml. Soms staat er ook per portie bij als extra informatie โ€“ dat is handig, maar dat is hier dus niet het geval:

    Energie in kJoules (kJ)/kcalorieรซn (kcal)

    • Vetten
      waarvan verzadigde vetzuren
    • Koolhydraten
      waarvan suikers
    • Vezels
    • Eiwitten
    • Zout

    In deze pot mayonaise zit per 100 gram in totaal minder dan een gram zout. Dat is niet veel – ook al zit het in twee ingrediรซnten – zoals we hierboven zagen. Verder zitten er niet veel koolhydraten en suikers in de mayonaise. Ook daar is het namelijk oppassen geblazen. Zo kan ten eerste op een etiket bij ingrediรซnten de toegevoegde suiker onder verschillende namen voorkomen. Omdat er van verschillende soorten een beetje wordt gebruikt. Wat zijn allemaal suikers? Denk aan glucose, fructose, druivensuiker, stroop, siroop, nectar, kokosbloesemsuiker, diksap, vruchtensap etc.

    Ook โ€˜natuurlijke suikersโ€™ zijn uiteindelijk gewoon suiker. Je moet de informatie van deze ingrediรซnten dan ook combineren met de informatie uit de voedingswaardetabel. Daar vind je onder โ€˜koolhydraten, waarvan suikersโ€™ hoeveel suiker er daadwerkelijk in een product zit. Vier gram suiker komt overeen met 1 klontje suiker.

    Notenreep etiketten voedselverpakkingen lezen

    In deze Taste of Nature notenreep zit bijvoorbeeld agavesiroop en bruine rijststroop, zoals je ziet bij de ingrediรซnten. Daarnaast bevat de reep ook natuurlijke suikers uit rozijnen. Opgeteld zit er 25 gram suiker in 100 gram notenreep, ofwel ruim 6 suikerklontjes. Nou weegt 1 reep 40 gram, dus dat is 10 gram suiker, ofwel 2,5 suikerklontje. Wat een gereken, hรจ? Maar wel de moeite waard, want dan weet je wat je eet – of uiteindelijk liever in het schap laat liggen.

    Ingrediรซntenlijst, voedingswaardetabel, etiketten en voedselverpakkingen lezen

    Zoals beloofd meer informatie over logoโ€™s en keurmerken

     

    Nu zag je op het etiket van de notenreep een mooi groen blaadje staan met EU-BIO erbij.

    Skal bio controle logo, keurmerk op etiket, voedselverpakking

    Dit Europees biologisch keurmerk staat verplicht op alle biologische producten die in de EU zijn geproduceerd. Je kunt ervan op aan dat zoโ€™n logo alleen op producten staat die aan scherpe eisen voldoen die door een onafhankelijke organisatie zijn opgesteld. Ofwel in dit geval: alle ingrediรซnten in de notenreep zijn inderdaad biologisch โ€“ zie ook het sterretje bij elk ingrediรซnt. Skal Biocontrole houdt toezicht op de biologische keten in Nederland.

    Let op: Niet alle biologische producten zijn per se gezond. Je hebt namelijk ook biologische koekjes waar niets gezonds aan is.

    Andere interessante logoโ€™s en keurmerken

    Soms zie je dit Vโ€™tje (V-label) op een verpakking staan.

    V-label, vegan, vegetarisch keurmerk, logo, etiketten en voedselverpakkingen lezen

    Dit zijn volgens de Nederlandse Vegetariรซrsbond en European Vegetarian Union producten die geen ingrediรซnten of hulpstoffen bevatten die afkomstig zijn van een gedood dier. Producten met de veganistische variant bevatten bovendien helemaal geen stoffen die een dierlijke afkomst hebben.

    MSC, duurzame vis, schaaldieren en schelpdieren, keurmerk, logo, etiketten en voedselverpakkingen lezen

    Het Marine Stewardship Council-keurmerk (MSC) is bedoeld voor vis, schaal- en schelpdieren die afkomstig zijn van duurzame visserij.

    EKO keurmerk, logo, biologische landbouw, etiketten en voedselverpakkingen lezen

    Het EKO-keurmerk houdt in dat het product afkomstig is van biologische landbouw.

    On the way to planet proof keurmerk, logo, etiketten en voedselverpakkingen lezen

    Het laatste keurmerk dat we hier noemen is โ€˜On the way to Planet Proofโ€™. Dit keurmerk heeft het milieu en dierenwelzijn als belangrijkste aandachtspunten. Het gaat over de hele cyclus van een product om zo duurzaam โ€“ ofwel planeetvriendelijk – mogelijk te werken. Een prachtig streven toch? Het is bedoeld voor zuivel, groenten, fruit, eieren, bloemen, planten, bomen en bloembollen. Tot voor kort heette dit keurmerk โ€˜Milieukeurโ€™.

    Nou, het is de moeite waard hรจ om een verpakking goed te bekijken? En laat je niet om de tuin leiden door mooie plaatjes en termen. Soms staan er bijvoorbeeld prachtige aardbeien op een product, terwijl er alleen maar aardbeienaroma aan is toegevoegd. Daar komt dan geen echte aardbei aan te pas. Maar gelukkig is alles qua ingrediรซnten en voedingswaardetabel aan duidelijke regelgeving gebonden. Dat is je houvast. Lees dus de kleine lettertjes en doe daar je voordeel mee!

    Kookboeken zonder allergenen en E-nummers

    In mijn AIP Dieet kookboeken vind je recepten zonder gluten, (pseudo)granen, zuivel (ook lactose), ei, noten, zaden (ook sesamzaad), cacao, peulvruchten (ook lupine) en nachtschades. Ook zijn ze vrij van E-nummers, zoals kunstmatige kleurstoffen en smaakversterkers. Ideaal voor mensen met allergieรซn en voedselintoleranties.

    3-in-1 pakket: AIP dieet kookboeken (ontbijt + lunch + diner)

    Mock-up AIP dieet kookboeken (ontbijt + lunch + diner)
    Ontvang direct
    Oorspronkelijke prijs was: €75,00.Huidige prijs is: €33,00.

    Allergeenvrije kookboeken

    Deel deze blog via

    Reacties op deze blog

    1. avatar

      Will

      Beste Ruud,
      Ik schrik ervan dat jij citroenzuur (E330) noemt als natuurlijk middel dat onschuldig is bij toevoeging aan voedsel. Citroenzuur is niet hetzelfde als citroensap. Citroenzuur wordt gewonnen uit suiker door deze te vergisten met bacteriรซn en schimmels. Een van deze schimmels is de Aspergillus, die voor benauwdheidsklachten kan zorgen bij mensen die daar gevoelig voor zijn. Deze schimmel komt ook veel voor in een vochtig bos met veel gevallen bladeren. Voor mij dus geen herfstwandeling in een bos en ook geen voedsel waaraan het onschuldig klinkende citroenzuur is toegevoegd.
      Al zeker tien jaar geleden heeft een bioresonantie-therapeute mij van deze klachten afgeholpen. Zij zei toen al dat gevoeligheid voor aspergillus steeds meer voorkomt omdat er zoveel citroenzuur in voedsel gebruikt wordt.

      Vriendelijke groet,
      Will.

      • avatar

        Ruud Rotteveel MSc. Auteur

        Will, dank voor je reactie. Ik was hier niet van op de hoogte. Ook ik weet niet alles ;) Ik heb inmiddels een interessante wetenschappelijke publicatie hierover gevonden en ga mij hier verder in verdiepen. Ik pas ook de tekst aan. Dank voor je oplettendheid en het delen van jouw kennis.

    Plaats een reactie op deze blog

    Geef hieronder jouw reactie. Je e-mailadres wordt niet getoond.
    Vereiste velden zijn gemarkeerd met: *

    Download dit bestand
    E-mailcursus

    Schildklierklachten Verminderen

    Ontdek in 7 mails hoe je klachten overwint

    "*" geeft vereiste velden aan

    Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

    Wat anderen zeggen

    Ik voel me fitter en opgewekter. Ik zou willen dat iedere arts een verwijzing naar jullie geeft om aandacht aan de voeding te besteden. Jullie weten veel en de cursus was kwalitatief zeer goed. Het is heel volledig. Deze kennis zou iedereen... Lees verder
    CB
    Carin B. 12 maart 2025
    Meer energie, dat heb ik gemerkt na een paar weken. Het zit goed in elkaar. Het wordt leuk gebracht en is ook motiverend. Het meest waardevol vond ik de informatie over eiwitten, koolhydraten en de samenhang van deze bestanddelen. Ik zou dit... Lees verder
    JV
    Jan Van der Velde 12 maart 2025
    Jullie programma is heel goed voorbereid en uitgedokterd. De gezonde voeding, verse groenten en fruit, geen bewerkte voeding, suikers schrappen, heeft mij een enorme boost gegeven, veel meer energie, minder vlug vermoeid en welgezind. Ik zou het programma aan iedereen aanraden die... Lees verder
    LV
    Leen Vande Woude 11 maart 2025
    Ben heel positief! Meer inzicht gekregen waarom ik schommel in mijn energie. Daardoor let ik beter op wat ik eet, waardoor ik weer beter in mijn energie zit. Jullie programma brengt rust, omdat je weet waar je je op moet focussen. Ik... Lees verder
    SC
    Susy Cascado 11 maart 2025
    De concrete doelen die ik heb behaald: veel meer energie, veel minder depressieve gevoelens. Tot mijn verbazing heeft het ook een positieve invloed gehad op mijn angst/ onrustgevoel, had ik maar eerder geweten dat voeding daar ook invloed op had. Jullie kennis... Lees verder
    V*
    Vera ****** 11 maart 2025