Hashimoto & jeugdtrauma’s: 7 effectieve psychologische therapieën

Jeugdtrauma’s blijken ingrijpende effecten te hebben op onze lichamelijke- en geestelijke gezondheid. Negatieve gevolgen die jeugdtrauma’s met zich meebrengen kunnen zich op een onbewust en onzichtbaar niveau in de gezondheid vertonen. In een eerder geschreven blog kun je lezen dat bepaalde jeugdtrauma’s (Adverse Childhood Experiences, afgekort tot ACEs) een negatief effect kunnen hebben op de schildklier, de hersenen, het stress-systeem (HPA-as) en het immuunsysteem. Mensen die meer dan één van deze ACEs hebben doorgemaakt, hebben meer kans op het ontwikkelen van chronische ontstekingen en auto-immuunziekten zoals de ziekte van Hashimoto.

Heb je het idee dat (onverwerkte) jeugdtrauma’s een negatieve impact op je huidige gezondheid hebben? En wil je weten wat je eventueel kunt doen om de negatieve effecten van jeugdtrauma’s te verminderen? Lees dan vooral verder. In deze blog lees je namelijk welke psychologische therapieën positieve effecten kunnen opleveren. Maar laten we eerst eens in kaart brengen over welke jeugdtrauma’s we het in deze blog hebben.

Wat bedoelen we met een jeugdtrauma?

Jeugdtrauma is een breed begrip. Binnen deze blog zullen we ons richten op de volgende acht jeugdtrauma’s, die in de wetenschappelijke literatuur bekend staan als Adverse Childhood Experiences (ACEs):

1. Lichamelijke mishandeling/verwaarlozing
2. Emotionele verwaarlozing/misbruik
3. Seksueel misbruik
4. Getuige van huiselijk geweld tegen moeder
5. Gezinslid met een mentale ziekte (bijvoorbeeld een depressie) of zelfmoordneigingen
6. Misbruik van genotsmiddelen binnen het gezin (drugs/alcohol)
7. Gezinslid die in de gevangenis zit/heeft gezeten
8. Ouderlijke scheiding door echtscheiding of overlijden

De effecten van deze acht ACEs zijn goed onderzocht. Uit onderzoek blijkt dat er verschillende psychische en/of lichamelijke klachten kunnen ontstaan als gevolg van de ACEs.[1] Het aantal jeugdtrauma’s met negatieve gevolgen voor de gezondheid zou zelfs veel meer gebeurtenissen omvatten dan deze acht ACEs, maar dit moet nog verder onderzocht worden. Denk bijvoorbeeld aan het hebben van een pestverleden. Genoeg over de definitie van jeugdtrauma’s die wij in deze blog hanteren. Laten we eens kijken naar wat je eraan zou kunnen doen.

Wat kun je doen bij onverwerkte jeugdtrauma’s?

Mogelijk heb je onverwerkte traumatische ervaringen. Dit kan bepaalde gedrags- of gedachtepatronen en klachten veroorzaken, in stand houden of zelfs verergeren. Er zijn verschillende psychologische therapieën die inspelen op de mentale gezondheid en daarmee mogelijk ook indirect op lichamelijke klachten.

We zullen een aantal psychologische therapieën beschrijven waarvan de meeste inspelen op mogelijke gevolgen van ACEs. Elke therapie heeft het vermogen om in te spelen op bepaalde mentale processen. Het effect van onderstaande therapieën is helaas nog niet specifiek bij de auto-immuun schildklierziekte Hashimoto onderzocht. Toch denken we dat veel mensen met Hashimoto en onverwerkte jeugdtrauma’s hier iets aan hebben. Laten we beginnen met mindfulness.

Mindfulness

Mindfulness is een vorm van meditatie die je ertoe aanzet in het hier en nu te zijn. Hierbij staat bewustwording van het lichaam, gedachten en gevoelens centraal. Mindfulness kan persoonlijke behoeften versterken, waardoor het gevoelsleven verbeterd. Door het beoefenen van mindfulness krijgen bepaalde hersendelen de mogelijkheid zich te hervormen. Dit komt doordat de hersenen in een soort ‘rusttoestand’ verkeren tijdens de meditatie.[2] Hierdoor zou mindfulness een positieve bijdrage kunnen leveren aan de mentale gezondheid. Mindfulness kun je als therapievorm uitvoeren bij een daarvoor opgeleide therapeut, maar je kunt het ook zelf beoefenen.

Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)

ACT is een relatief jonge therapievorm. Het leert mensen hun ervaren sensaties, gevoelens, gedachten en herinneringen op te merken, te omarmen en te accepteren. Het doel van ACT is om de persoonlijke waarden te verduidelijken, zodat de persoon leeft vanuit waarden die hij of zij belangrijk vindt. Dit zou, in combinatie met een aantal andere kernprincipes die de therapie hanteert, psychologische flexibiliteit tot stand brengen. Dit wil zeggen dat iemand zich op een accepterende wijze mentaal kan aanpassen aan voorkomende situaties in het leven. Daaronder vallen ook persoonlijke gewaarwordingen.[3]

ACT blijkt een effectieve methode voor een groot aantal gevolgen die kenmerkend zijn bij ACE slachtoffers. Voorbeelden zijn verslavingen, borderline persoonlijkheidsstoornis en overgewicht en obesitas.[4] Daarnaast blijkt ACT ook in te spelen op symptomen die voorkomen bij, onder anderen posttraumatische stressstoornis (PTSS)[5], angststoornissen, depressie[6] en burn-out.[7]

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

CGT heeft als doel ongezonde gedachten, die de mentale gezondheid tegenwerken, om te buigen in positieve gedachten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het G-schema. Daarmee worden gebeurtenissen, de daarbij ervaren gedachten en gevoelens opgespoord. Dit bepaalt welke gedragingen iemand vertoont waar weer bepaalde gevolgen uit voortvloeien. Ongezonde associaties die disfunctionele gedachten oproepen worden bij CGT uitgedoofd, waardoor plaats wordt gemaakt voor gezondere gedachten.[8]

CGT speelt in op gevolgen van ACEs, doordat de therapievorm problemen op emotioneel-, sociaal- en cognitief niveau aanpakt. De productie van het stresshormoon cortisol kan hierdoor afnemen. Dit heeft een positief effect op de hersenactiviteit in hersengebieden die zijn aangedaan door een overmaat aan cortisol.[9], [10] Hierdoor kunnen denkprocessen veranderen in een wijze die gezonder is voor de mentale gezondheid.

Rationeel-emotieve therapie (RET)

RET focust zich op hoe iemand ongewenste situaties interpreteert en welke overtuigingen daaruit ontstaan. Hierdoor ontstaat bewustwording in denkprocessen wat de deur opent naar het herstructureren van de interpretatie en de overtuiging. Er wordt gebruik gemaakt van logische redenatie en overtuigingskracht om de persoon te laten reflecteren op zijn of haar overtuigingen.

Het doel van deze therapie is om een gezonder emotioneel welzijn te ontwikkelen ondersteund door positieve gedachten.[11]

Deze therapie blijkt vooral effectief te zijn bij vrouwen die slachtoffer zijn geworden van seksueel misbruik. Deze vrouwen hebben een verhoogde kans ongezonde overtuigingen te hebben op het gebied van intimiteit, veiligheid, (zelf)vertrouwen en het hebben van controle.[12]

Eye Movement Desensitization and Regulation (EMDR)

EMDR heeft als doel een negatieve ervaring, zoals een ACE, te ontdoen van zijn negatieve emotionele lading. EMDR gebruikt hierbij een speciale techniek waar weinig wordt gesproken over de gebeurtenis(sen). De persoon dient de schokkende gebeurtenis voor zich te halen waarbij mogelijk een bepaalde emotie of andere sensatie wordt ervaren. Tijdens dit moment gebruikt de EMDR therapeut een stimulus die steeds van links naar rechts wordt aangeboden. Dit kan visueel worden aangeboden, maar ook auditief. Deze methode wordt een aantal keer gedaan in sets totdat de ervaren sensatie als het ware vervaagd. Het zenuwstelsel reageert dan minder heftig zodra de persoon weer terugdenkt aan de situatie. Dat heeft een positief effect op het ervaren stresslevel.[13]

EMDR heeft het vermogen om veranderingen teweeg te brengen in de hersenactiviteit die het visuele gedeelte van het brein verbindt met het gedeelte dat verantwoordelijk is voor horen, geheugen en gedrag. De activiteit zou als gevolg van ACEs verhoogd kunnen zijn. Dat is niet gezond voor het brein. De EMDR-techniek zorgt ervoor dat deze activiteit vermindert. Dit geeft de aangedane hersengebieden de gelegenheid te herstellen van chronische stress die hier zijn sporen heeft achtergelaten.[14] Ook de voorzijde van de hersenen die verantwoordelijk zijn voor concentratie, plannen, beheersen van emoties, geheugen en probleemoplossing vertonen verbetering door EMDR volgens neurologisch onderzoek.[15]

Emotiegerichte therapie (EFT)

EFT wordt vooral ingezet bij relatieproblemen. De therapie is ontstaat vanuit het idee dat hechting belangrijk is voor het hebben en onderhouden van gezonde relaties. Emotionele ondersteuning is binnen deze therapie van groot belang. Hierbij wordt uitgegaan van drie basisprincipes van emotieverwerking, namelijk het vervormen van emoties, het verbeteren van de emotieregulatie en het vergroten van het emotionele bewustzijn. De eerste stap binnen dit proces is het accepteren van de ervaren emoties, zodat duidelijk wordt wat de boodschap is van de emotie.[16]

EFT blijkt een goede invloed te hebben bij  emotioneel- en seksueel misbruik en verwaarlozing.[17] Door middel van vergevingsgezindheid wordt toegewerkt naar een staat waarin de persoon geen angst of woede meer ervaart tegenover de dader. Dit kan negatieve emoties en een verhoogde lichamelijke spanning doen afnemen.[17]

Schrijftherapie

Schrijftherapie geeft de mogelijkheid om nare gebeurtenissen, waarover iemand niet wil of durft te praten, op te schrijven. Hierdoor kunnen onderdrukte gevoelens die ten grondslag liggen aan de gebeurtenis naar een bewust niveau worden gebracht. Zo wordt de onderdrukking weggenomen.[18]

Deze vorm van therapie kan worden begeleid door een schrijftherapeut en zou ook zelfstandig kunnen worden uitgevoerd. Het beste effect wordt bereikt door zowel de emoties, gevoelens en de gebeurtenis te omschrijven. Vervolgens dient er ook te worden teruggeblikt op datgene wat is opgeschreven.[19]

Schrijftherapie blijkt effectief te zijn bij PTSS. Dit is gebleken doordat schrijven het vermogen om de regulatie van bepaalde sensaties, gedachten of gevoelens vergemakkelijkt.[20] Daarnaast kan het positieve effecten hebben bij astma, reumatoïde artritis, psychische problemen bij kanker en chronische bekkenpijn.[20]

Gratis E-mailcursus Trage Schildklier

Leer hoe je restklachten bij een trage schildklier kunt verminderen. De cursus bestaat uit 12 lessen (mails). Iedere dag ontvang je een nieuwe les in je mailbox.

Inhoud e-mailcursus:

• Introductie e-mailcursus
• Les 1: Hoe weet je of je Hashimoto hebt?
• Les 2: Schildkliermedicatie
• Les 3: Ontspanning
• Les 4: Slaap
• Les 5: Beweging
• Les 6: Voeding
• Les 7: Hormoonverstorende chemicaliën
• Les 8: Ziekteverwekkers
• Les 9: Supplementen
• Les 10: Mindset
• Les 11: Hoe ik jou verder kan helpen

Schrijf je nu tijdelijk gratis in.

Je kunt je op ieder gewenst moment zelf afmelden voor onze mails. Dit kan onderaan iedere mail die je ontvangt. 

Klik hier om de bronnen te zien

[1] Felitti, V. J., Anda, R. F., Nordenberg, D., Williamson, D. F., Spitz, A. M., Edwards, V., & Marks, J. S. (1998). Relationship of childhood abuse and household dysfunction to many of the leading causes of death in adults: The Adverse Childhood Experiences (ACE) Study. American journal of preventive medicine, 14(4), 245-258.
[2] Creswell, J. D., Taren, A. A., Lindsay, E. K., Greco, C. M., Gianaros, P. J., Fairgrieve, A., … Ferris, J. L. (2016). Alterations in Resting-State Functional Connectivity Link Mindfulness Meditation With Reduced Interleukin-6: A Randomized Controlled Trial. Biological Psychiatry, 80(1), 53–61.
[3] Biglan, A., Hayes, S. C., & Pistorello, J. (2008). Acceptance and Commitment: Implications for Prevention Science. Prevention Science, 9(3), 139–152.
[4] Öst, L.-G. (2014). The efficacy of Acceptance and Commitment Therapy: An updated systematic review and meta-analysis. Behaviour Research and Therapy, 61, 105–121.
[5] Wharton, E., Edwards, K. S., Juhasz, K., & Walser, R. D. (2019). Acceptance-based interventions in the treatment of PTSD: Group and individual pilot data using Acceptance and Commitment Therapy. Journal of Contextual Behavioral Science, 14, 55–64.
[6] Fledderus, M., Bohlmeijer, E. T., Fox, J.-P., Schreurs, K. M. G., & Spinhoven, P. (2013). The role of psychological flexibility in a self-help acceptance and commitment therapy intervention for psychological distress in a randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 51(3),
[7] Brinkborg, H., Michanek, J., Hesser, H., & Berglund, G. (2011). Acceptance and commitment therapy for the treatment of stress among social workers: A randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 49(6–7), 389–398.
[8] Brewin, C. R. (2006). Understanding cognitive behaviour therapy: A retrieval competition account. Behaviour Research and Therapy, 44(6), 765–784.
[9] Gaab, J., Sonderegger, L., Scherrer, S., & Ehlert, U. (2006). Psychoneuroendocrine effects of cognitive-behavioral stress management in a naturalistic setting—a randomized controlled trial. Psychoneuroendocrinology, 31(4), 428–438.
[10] Ritchey, M., Dolcos, F., Eddington, K. M., Strauman, T. J., & Cabeza, R. (2011). Neural correlates of emotional processing in depression: Changes with cognitive behavioral therapy and predictors of treatment response. Journal of Psychiatric Research, 45(5), 577–587.
[11] Eseadi, C., Anyanwu, J. I., Ogbuabor, S. E., & Ikechukwu-Ilomuanya, A. B. (2015). Effects of Cognitive Restructuring Intervention Program of Rational-Emotive Behavior Therapy on Adverse Childhood Stress in Nigeria. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 34(1),
[12] McCann, I. L., Sakheim, D. K., & Abrahamson, D. J. (1988). Trauma and Victimization. The Counseling Psychologist, 16(4), 531–594.
[13] Hensel, T. (2009). EMDR With Children and Adolescents After Single-Incident Trauma An Intervention Study. Journal of EMDR Practice and Research, 3(1), 2–9.
[14] Kroes, M. C. W., Whalley, M. G., Rugg, M. D., & Brewin, C. R. (2011). Association between flashbacks and structural brain abnormalities in posttraumatic stress disorder. European Psychiatry, 26(8), 525–531.
[15] Lansing, K., Amen, D. G., Hanks, C., & Rudy, L. (2005). High–Resolution Brain SPECT Imaging and Eye Movement Desensitization and Reprocessing in Police Officers With PTSD. The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences, 17(4), 526–532.
[16] Greenberg, L. S. (2004). Emotion–focused therapy. Clinical Psychology & Psychotherapy, 11(1), 3–16.
[17] Greenberg, L. J., Warwar, S. H., & Malcolm, W. M. (2008). Differential effects of emotion-focused therapy and psychoeducation in facilitating forgiveness and letting go of emotional injuries. Journal of Counseling Psychology, 55(2), 185–196.
[18] Korotana, L. M., Dobson, K. S., Pusch, D., & Josephson, T. (2016). A review of primary care interventions to improve health outcomes in adult survivors of adverse childhood experiences. Clinical Psychology Review, 46, 59–90.
[19] Baikie, K. A., & Wilhelm, K. (2005). Emotional and physical health benefits of expressive writing. Advances in Psychiatric Treatment, 11(5), 338–346.
[20] Smyth, J. M., Hockemeyer, J. R., & Tulloch, H. (2008). Expressive writing and post-traumatic stress disorder: Effects on trauma symptoms, mood states, and cortisol reactivity. British Journal of Health Psychology, 13(1), 85–93.