Inhoud van deze blog
Vitamine D reguleert het immuunsysteem. Dit wil zeggen dat vitamine D ervoor zorgt dat het immuunsysteem goed functioneert. Niet te mild, maar ook niet te heftig. Er is een sterk verband tussen een tekort aan vitamine D en verschillende auto-immuunziekten, waaronder de schildklierziekte Hashimoto.
Vitamine D-tekort en Hashimoto
De vitamine D-status van mensen met Hashimoto blijkt lager te zijn dan die van gezonde mensen. [1] Een onderzoek onder 98 deelnemers toont aan dat een vitamine D-tekort vaker bij mensen met schildklierklachten dan bij gezonde mensen voorkomt. Bij auto-immuunziekten van de schildklier is het percentage met een tekort nog hoger. Uit dit onderzoek bleek dat 22 van de 28 Hashimoto patiënten een vitamine D-tekort had. Dat is maar liefst 79 procent in tegenstelling tot 30 procent van de gezonde mensen. Een vitamine D-waarde onder de 25 nmol/l werd hier als een tekort beschouwd.[2]
Bij mensen met een beginnende fase van auto-immuun schildklierziekten werd in een ander onderzoek geen verband gevonden tussen de ziekte en een vitamine D-tekort.[3] Weer een ander onderzoek toont aan dat 85,3% van de 218 Hashimoto patiënten een vitamine D-status onder de 75 nmol/l heeft.[4]
Vitamine D tekort komt veel voor
In Nederland is de zonkracht het grootste deel van het jaar te zwak om voldoende vitamine D aan te kunnen maken. Het gevolg is dat veel mensen een tekort aan vitamine D hebben. Hoeveel mensen een tekort hebben hangt af van de referentiewaarden die worden aangehouden. Deze referentiewaarden verschillen per laboratorium.
Het advies van de Gezondheidsraad is als volgt[5]:
- algemene waarde van minimaal 30 nmol/l
- vrouwen >50 jaar een waarde van minimaal 50 nmol/l
- mannen >70 jaar een waarde van minimaal 50 nmol/l
Bij natuurvolkeren en mensen die vaak buiten werken wordt een natuurlijke vitamine D-status van ongeveer 110-175 nmol/l waargenomen.[6] Internationale experts pleiten voor een streefwaarde van minimaal 75 nmol/l. Er lijkt in Europa consensus te ontstaan over een minimale waarde van 50 nmol/l en een streefwaarde van 75 nmol.[5]
Er zijn verschillende onderzoeken naar de vitamine D-status van specifieke bevolkingsgroepen gedaan. Uit onderzoek komen de volgende cijfers naar voren:
- 50-80% van de bejaarden heeft een waarde onder de 50 nmol/l[5]
- 37-66% van de allochtonen een waarde onder de 25 nmol/l[5]
- 75% van de zwangere vrouwen van niet-westerse afkomst heeft een waarde onder de 30 nmol/l[5]
- ongeveer een op de drie kinderen van 6 jaar heeft een waarde onder de 50 nmol/l[7]
- 68% van de Nederlanders heeft een waarde onder 75 nmol/l[8]
Als een waarde van 75 nmol/l als afkapgrens wordt genomen heeft 68 procent van de Nederlanders dus een vitamine D-tekort.
Risicofactoren vitamine D-tekort
Bepaalde factoren verhogen de kans op een vitamine D-tekort[5]:
- Gebrekkige blootstelling aan zonlicht in de periode april-september
- Baby zijn van een moeder met vitamine D-tekort
- Leven op hoge breedtegraad (Nederland, Duitsland, Scandinavië etc.)
- Donkere huidskleur
- Overmatig gebruik van zonnebrandcrème
- Hogere leeftijd (oudere huid maakt minder vitamine D aan)
- Geen vette vis eten
- Geen vitamine D-supplement gebruiken ’s winters
- Te lage calciuminname
- Ernstig overgewicht
Vitamine D-receptor afwijking
Verschillende onderzoeken hebben een verband gevonden tussen een afwijking van de vitamine D-receptor en auto-immuunziekten van de schildklier. [9] Bij mensen met zo’n afwijking is vitamine D minder werkzaam, waardoor zij er meer van nodig hebben. Het kan dus zijn dat de vitamine D-status in het bloed goed is, maar dat de vitamine D zijn werk niet goed kan door de afwijking van de vitamine D-receptor.
Hogere vitamine D-status gepaard met lagere anti-TPO waarden
Bij Hashimoto patiënten blijkt er een invers verband te zijn tussen de vitamine D-waarde en de anti-TPO spiegel. Dit betekent dat een hogere vitamine D-status gepaard gaat met een lagere anti-TPO waarde en andersom.[10]
Meet je vitamine D-status
Om er achter te komen wat jouw vitamine D-status is kun je bloedonderzoek laten uitvoeren. Dit kun je op twee manieren doen:
- Vraag een vitamine D-test bij je arts aan (dit lukt niet altijd)
- Bestel zelf een vitamine D-test via Bloedwaardentest.nl
Een vitamine D-waarde boven de 125 nmol/l blijkt nodig te zijn voor een optimale schildklierfunctie.[10]
*Bij sommige auto-immuunziekten (o.a. bij reumatoïde artritis, sarcoïdose en ontstekingsziekten van de darm: Crohn en Colitis) is het belangrijk om zowel de inactieve vorm 25(OH)D (wordt standaard gemeten) als de actieve vorm 1,25(OH)D te meten, aangezien mensen met deze aandoeningen een lage inactieve vitamine D-waarde kunnen hebben in combinatie met een verhoogde actieve vitamine D-waarde. Vitamine D-suppletie is dan niet aan te raden, want dat kan dan een negatieve impact op de gezondheid hebben. Klik hier om meer over dit onderwerp te lezen.
Vitamine D-suppletie laat schildklierantistoffen dalen
Deelnemers van een onderzoek kregen acht weken lang, eenmaal per week 60.000 IE vitamine D3 met 500 mg calcium.[3] In een ander onderzoek gebruikte 186 Hashimoto patiënten vier maanden lang, eenmaal per dag een vitamine D3-supplement met 1.200-4.000 IE. Hierbij was het doel om een vitamine D-waarde van minimaal 100 nmol/l te behalen en te behouden.[4] In beide onderzoeken bleek suppletie met vitamine D3 de anti-TPO waarden te laten dalen.
Kortom
Veel Hashimoto patiënten hebben een vitamine D-tekort. Een lagere vitamine D-status is gaat gepaard met een hogere anti-TPO waarde en andersom. Veel mensen met Hashimoto hebben een afwijking van de vitamine D-receptor waardoor de vitamine D minder werkzaam is. Hierdoor hebben zij meer vitamine D nodig. Een vitamine D waarde van 125-150 nmol/l is gewenst. Een vitamine D-test kun je via je arts of via Bloedwaardentest.nl aanvragen. Suppletie met vitamine D3 blijkt de anti-TPO waarden te verlagen en dus een positief effect te hebben bij Hashimoto.
Gratis E-mailcursus Trage Schildklier
Leer hoe je restklachten bij een trage schildklier kunt verminderen. De cursus bestaat uit 12 lessen (mails). Iedere dag ontvang je een nieuwe les in je mailbox.
Inhoud e-mailcursus:
- Introductie e-mailcursus
- Les 1: Hoe weet je of je Hashimoto hebt?
- Les 2: Schildkliermedicatie
- Les 3: Ontspanning
- Les 4: Slaap
- Les 5: Beweging
- Les 6: Voeding
- Les 7: Hormoonverstorende chemicaliën
- Les 8: Ziekteverwekkers
- Les 9: Supplementen
- Les 10: Mindset
- Les 11: Hoe ik jou verder kan helpen
Schrijf je nu tijdelijk gratis in.
Restklachten trage schildklier verminderen
Je kunt je op ieder gewenst moment zelf afmelden voor onze mails. Dit kan onderaan iedere mail die je ontvangt.
- Klik hier om de bronnen te zien
-
[1] Agmon-Levin, N., Theodor, E., Segal, R. M., & Shoenfeld, Y. (2013). Vitamin D in systemic and organ-specific autoimmune diseases. Clinical reviews in allergy & immunology, 45(2), 256-266.
[2] Kivity, S., Agmon-Levin, N., Zisappl, M., Shapira, Y., Nagy, E. V., Dankó, K., … & Shoenfeld, Y. (2011). Vitamin D and autoimmune thyroid diseases. Cellular & molecular immunology, 8(3), 243.
[3] Chaudhary, S., Dutta, D., Kumar, M., Saha, S., Mondal, S. A., Kumar, A., & Mukhopadhyay, S. (2016). Vitamin D supplementation reduces thyroid peroxidase antibody levels in patients with autoimmune thyroid disease: An open-labeled randomized controlled trial. Indian journal of endocrinology and metabolism, 20(3), 391.
[4] Mazokopakis, E. E., Papadomanolaki, M. G., Tsekouras, K. C., Evangelopoulos, A. D., Kotsiris, D. A., & Tzortzinis, A. A. (2015). Is vitamin D related to pathogenesis and treatment of Hashimoto’s thyroiditis. Hell J Nucl Med, 18(3), 222-227.
[5] Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1810
[6] Bischoff-Ferrari, H. A., Giovannucci, E., Willett, W. C., Dietrich, T., & Dawson-Hughes, B. (2006). Estimation of optimal serum concentrations of 25-hydroxyvitamin D for multiple health outcomes–. The American journal of clinical nutrition, 84(1), 18-28.
[7] Voortman, Trudy, et al. “Vitamin D deficiency in schoolage children is associated with sociodemographic and life-style factors.” The Journal of nutrition 145.4 (2015): 791-798.
[8] Cashman KD et al. Vitamin D deficiency in Europe: pandemic? Am J Clin Nutr. 2016;103(4):1033-44
[9] Agmon-Levin, N., Theodor, E., Segal, R. M., & Shoenfeld, Y. (2013). Vitamin D in systemic and organ-specific autoimmune diseases. Clinical reviews in allergy & immunology, 45(2), 256-266.
[10] Mirhosseini, N., Brunel, L., Muscogiuri, G., & Kimball, S. (2017). Physiological serum 25-hydroxyvitamin D concentrations are associated with improved thyroid function—observations from a community-based program. Endocrine, 58(3), 563-573.
Reacties op deze blog
Franca Vereyken
Hallo vorig jaar is mij hele schildklier verwijderdt omdat ik schildklierkanker had ik silk nu eutirox 88mg. Mag ik Dan toch extra vitamine d slikken ?
Mvg Franca
Ruud Rotteveel Auteur
Hoi Franca, ja, ik zou niet weten waarom niet. Vitamine D heeft invloed op heel veel lichaamsfuncties. Mensen met de auto-immuunziekte sarcoïdose raad ik aan om het alleen in overleg met hun arts te gebruiken. Bij sarcoïdose kan vitamine D er bij sommige mensen voor zorgen dat er verkalking van zachte weefsels plaatsvindt als gevolg van een hogere calciumopname.
Anneke Dam
ik ben 65j. En na relatiebreuk 2017 kreeg ik hashimoto. Het viel mij op ik vaak lage de waarde had ondanks inname. Nu neem ik 75 per dag. Na het lezen van dit en dr.eric berg op you tube zie ik hoge waarde aanbevolen worden. Zelfs 40.000! Of misschien fout aangegeven met 0 teveel? Laatste tijd vraag ik mij af of gebruik bodylotion opname van zon tegenhoud maar ook ingrediënten die er in zitten allemaal in je lichaam komt, of ik dit moet stoppen? Gebruik dagelijks na douchen… Ik weet wel voor rel.breuk ik kerngezond was!!! Nu heb ik geestelijk al bijna 100% het min of meer geaccepteerd. Dus verwachtte ik ook ik beter zou worden. Nu 12kg te zwaar, voel mij dit jaar elke x vaak hormonaal gestoord, of zo ziek en energievoorziening dat ik soms wanhopig van wordt. Sinds 2wk. Levothyroxine 75. Nw.arts zei te lang te lage medicatie gehad. Maar voel eerder zieker nu dan beterder. Ik verlang er zo naar om weer mijzelf te voelen! Voel mij sinds breuk niet alleen daar rot van, maar ook nu ik mijn emotionele toestanden achter rug heb, ik lichamelijk door trage schildklier plus 12kg te zwaar bent nóg ongelukkiger geworden bah!!! Ik wil kosten wat het kost mijn oude ik terug!! Maar hoe???
Ruud Rotteveel Auteur
Beste Anneke, wat vervelend. Hoe meer vetmassa je hebt, hoe hoger de dosering vitamine D moet zijn. Mensen met overgewicht/obesitas kunnen wel twee keer zoveel nodig hebben. Ik weet niet of ingrediënten uit bodylotion de aanmaak van vitamine D in de huid belemmert. Bepaalde chemicaliën kunnen vanuit verzorgingsproducten in het lichaam terechtkomen en de werking van bepaalde hormonen verstoren, waaronder het schildklierhormoon. Als je wilt leren wat je zelf kunt doen om klachten van Hashimoto te verminderen, dan is het Online Hashimoto Zelfhulpprogramma mogelijk iets voor jou. Zie: https://www.revolutionairgezond.nl/product/cursussen/online-hashimoto-zelfhulpprogramma/
Groeten, Ruud
Anouk
Goedemorgen,
Interessant artikel!
Ik heb een vraag: ik heb Hashimoto en ik neem nu sinds een klein jaar 75 mcg per dag extra in maar mijn waarde komt niet hoger dan 67.
Mijn huisarts zegt dat dat prima is, maar ik vind het raar, aangezien ik zoveel extra inneem, zou die waarde toch veel hoger moeten liggen?
Ik wil nu gaan kijken wat er gebeurt als ik de supplementatie nog verder ga verhogen, ik denk aan verdubbelen, zodat ik 30.000 IU per week in neem.
Is het dan beter om 1 keer per week een de hele dosis te nemen of toch liever per dag?
Ik hoor graag uw advies,
alvast bedankt.
Met vriendelijke groet,
Anouk
Ruud Rotteveel Auteur
Hoi Anouk, ik zet meestal 4.000 IE per dag in. Het maakt niet uit of je wekelijks (alles in een keer) of dagelijks inneemt. Mogelijk heb je een magnesiumtekort en dan zou het nemen van magnesium misschien kunnen helpen bij het verhogen van je vitamine D-status. Zie: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30541089
Anouk
Hi Ruud,
Dank je wel voor je antwoord.
Magnesium neem ik ook al al die tijd in, zij het niet heel trouw, maar ik zit toch zeker wel 600 tot 800mg Citraat per week extra. Zal ik dit verhogen?
Hoor het graag,
Fijne dag.
EvH
Is t nodig om voor optimaal vit D opname ook calcium te nemen?
Ik ben lactose intolerant en neem geen zuivel. Soms plakje kaas.
Ik neem elke dag multi vit. Met calcium erin.
Ruud Rotteveel Auteur
Nee, je hoeft geen calcium te nemen voor een betere opname van vitamine D. Wel blijkt magnesium een belangrijke rol te spelen. Om een optimale vitamine D-status te bereiken heb je voldoende magnesium nodig. Als je een tekort hebt lukt het niet om je vitamine D-status optimaal te krijgen. Als je jouw vitamine D-status niet optimaal kunt krijgen, denk dan aan een magnesiumtekort. Symptomen hiervan zijn: spierkrampen, spiertrillingen, vermoeidheid en slaapproblemen. In periodes van chronische stress of bij fanatiek sporten verbruikt het lichaam meer magnesium, waardoor je eerder kans op een tekort loopt. Ook bepaalde medicijnen kunnen de kans op een tekort verhogen, bijvoorbeeld maagzuurremmers en plaspillen.
EvH
U schrijft:
“”een afwijking van de vitamine D receptor en auto-immuunziekten van de schildklier. [9] Bij mensen met zo’n afwijking is vitamine D minder werkzaam, waardoor zij er meer van nodig hebben. Het kan dus zijn dat de vitamine D status in het bloed goed is, maar dat de vitamine D zijn werk niet goed kan door de afwijking van de vitamine D receptor.””
Waar en hoe kan je dit laten testen?
Want met bloedprikken op vit D kan er dus pos+ resultaat uitkomen. Terwijl dat miss niet zo is?
Ruud Rotteveel Auteur
Ik weet niet waar je dat kunt laten testen. Ik zou sowieso een vitamine D-waarde van 125 nmol/L aanhouden. Dit blijkt nodig te zijn voor een optimale schildklierfunctie.
Anne-Mie Rysman
Dag Ruud, bedankt voor de goede raad, ik neem gelukkig ook magnesium dagelijks. Ben goed thuis in orthomoleculaire suppletie (20 jr.ervaring). Dank zij je raadgevingen hierboven, weet ik nu ook dat ook Selenium/zink effectief je anti-tpo doet afnemen, vandaar waarschijnlijk ook de daling van 192 naar 160 (ivg. met vorig jaar).
Zal verder mijn vit D en Selenium inname dagelijks innemen om mijn anti-tpo tot nul te reduceren. Hopelijk kom ik er eind dit jaar 2019 er wel.
Ruud Rotteveel Auteur
Ik weet niet of zink de anti-TPO kan verlagen, maar selenium doet dat wel bij een aantal mensen. Ik hoop dat het je lukt om je antistoffen binnen de normaalwaarden te krijgen. Indien het niet lukt zijn er ergens nog triggers aanwezig en zou je die ook moeten vinden en elimineren.
Anne-Mie Rysman
Ik ben drager van het Herpes simplex virus SV1 (wie niet ?) en op 60jarige leeftijd werd dit op de duur nefast voor mijn immuniteit, aan het herstellen met L-Lysine en Lactoferrine.
Mijn auto-immuniteit = mijn schildklier maakt nu nog 160 anti-tpo aan, waarbij vorig jaar 192 anti tpo. Is dus aan het beteren. Ik neem dagelijks 3 x 50mcg (6000 IU) vit D (nu), mijn gehalte stond vorige zomer op 45, in okt/nov 2018 nog slechts op 20 en dit probeer ik nu naar omhoog te krijgen tot 75 (bij lichte Hashimoto). Ben ik goed bezig ?
Ruud Rotteveel Auteur
Anne-Mie, ja, zo te lezen ben je goed bezig. Mooi dat je anti-TPO is gedaald. Misschien is het goed om ook magnesium erbij te nemen, aangezien magnesium nodig is voor de activatie van vitamine D. Daarnaast reguleert het je vitamine D status.