Voedingstekorten Hashimoto

3 veelvoorkomende voedingstekorten bij Hashimoto (incl. symptomenlijst)

Avatar for Ruud Rotteveel
Ruud Rotteveel Schildklier & auto-immuun expert

Inhoud van deze blog

    Ervaar je restklachten bij de ziekte van Hashimoto? Voedingstekorten kunnen de oorzaak zijn. In deze blog lees je:

    • Welke voedingstekorten er vaak bij Hashimoto en een trage schildklier voorkomen
    • Wat de symptomen van deze voedingstekorten zijn
    • Hoe je deze tekorten in het bloed kunt meten en wat optimale bloedwaarden zijn
    • Wat de oorzaken van deze voedingstekorten zijn
    • Welke voedingsmiddelen rijk zijn aan desbetreffende voedingsstof

    Laten we beginnen met vitamine B12.

    Vitamine B12-tekort bij Hashimoto

    Bij mensen met Hashimoto komt regelmatig een tekort aan vitamine B12 voor. Vaak wordt dit pas laat opgemerkt, waardoor men lange tijd met klachten rondloopt.

    Oorzaken vitamine B12-tekort

    Een tekort aan vitamine B12 kan verschillende oorzaken hebben.[1]

    Tekort via voeding:
    Mensen die geen of nauwelijks dierlijk voedsel eten, hebben een grotere kans op het ontwikkelen van een tekort aan vitamine B12. Dit komt omdat er van nature alleen voldoende vitamine B12 in dierlijk voedsel voorkomt.

    Verminderde opname:
    Maag- en darmaandoeningen kunnen ervoor zorgen dat de opname van voedingsstoffen moeizamer verloopt. Als gevolg worden niet alle voedingsstoffen opgenomen. Dit is het geval bij coeliakie (glutenintolerantie), auto-immuun gastritis (auto-immuunziekte van de maag), de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Daarnaast kan een tekort aan vitamine B12 ontstaan door een verminderde maagzuurproductie. Een verminderde maagzuurproductie is onderdeel van het verouderingsproces. Verder kan het langdurig gebruik van maagzuurremmers en antihistaminica ook een verminderde maagzuurproductie tot gevolg hebben.

    Medicatie:
    Bepaalde medicijnen kunnen voedingstekorten veroorzaken. Langdurig gebruik van het medicijn metformine (gebruikt bij diabetes type 2) kan een vitamine B12-tekort tot gevolg hebben. Naar schatting wordt bij 30 procent van de mensen die langdurig metformine gebruiken een vitamine B12-tekort gevonden. Verder kunnen maagzuurremmers (waaronder omeprazol en Rennie) en antihistaminica (gebruikt bij allergieรซn) de opname van vitamine B12 bemoeilijken doordat ze de werking van het maagzuur belemmeren. Vitamine B12 zit voornamelijk in eiwitrijke voeding. Om eiwitten te kunnen verteren is maagzuur nodig. Door het remmen van maagzuur wordt de opname van eiwitten en dus ook de opname van vitamine B12 geremd.

    Symptomen vitamine B12-tekort

    Een vitamine B12-tekort kan veel verschillende klachten veroorzaken. Hieronder zie je de symptomen die kenmerkend zijn bij een tekort aan vitamine B12.[2]

    Neurologisch:

    • Tintelingen, doof gevoel, brandend gevoel in armen, benen, handen en/of voeten, zenuwpijn, op โ€œwattenโ€ lopen, uitvalsverschijnselen
    • Concentratiestoornissen, geheugenproblemen
    • Afasie: niet op de juiste woorden kunnen komen, verkeerde woorden gebruiken, verspreken
    • Ataxie: onverklaarbaar vallen, of ergens tegenaan lopen, verlies van positiegevoel, dingen omgooien, struikelen, moeilijk lopen
    • Verminderde pijnbeleving, fijne motoriek, reuk en smaak

    Psychisch:

    • Depressie, nervositeit, geรฏrriteerdheid, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, gedragsveranderingen, apathie
    • Dementie, verwardheid
    • Psychose, paranoia, hallucinaties

    Overig:

    • Spierpijn en krachtsverlies
    • Glossitis (ontstoken tong), branderige, pijnlijke of prikkelende tong, gevoelige mond
    • Vermoeidheid, slaperigheid, zwakte
    • ย Misselijkheid, verlies van eetlust, gewichtsverlies
    • Menstruatieklachten, zoals uitblijven menstruatie, hevige menstruatie, te lange menstruatie, verergerde menstruatiepijn
    • Gewrichtsklachten
    • Kortademigheid, benauwdheid, hartkloppingen
    • Duizeligheid
    • Bleekheid van de huid
    • Het koud hebben
    • Impotentie
    • Onvruchtbaarheid
    • Haaruitval
    • Veranderingen in gezichtsveld, wazig zien
    • Darmklachten
    • Incontinentie en/ of vaak plassen
    • Hoofdpijn
    • Abnormale reflexen
    • Spiertrekkingen en spierkrampen
    • Oorsuizen

    Optimale bloedwaarde vitamine B12

    Om te achterhalen of je een vitamine B12-tekort hebt is het raadzaam om te onderzoeken wat jouw bloedwaarde is. Een optimale bloedwaarde van vitamine B12 is boven de 260 pmol/L. Dit is dus hoger dan de ondergrens van de normaalwaarde. Het blijkt dat bij een normale waarde, maar onder de 260 pmol/L nog symptomen van een vitamine B12-tekort kunnen optreden.[1]

    Vitamine B12 in voeding

    Vitamine B12 komt van nature voor in dierlijke voedingsmiddelen. Het wordt namelijk door bepaalde bacteriรซn in het maag-darmkanaal aangemaakt. Dieren kunnen de aangemaakte vitamine B12 opnemen, waardoor het in hun vlees, melk en eieren terecht komt. Daarentegen kan de mens de vitamine B12 die in de dikke darm wordt aangemaakt niet niet opnemen. Daarom is de mens afhankelijk van vitamine B12 uit voeding.

    Voedingsmiddelen die vitamine B12 bevatten zijn onder andere vlees, gevogelte (kip, kalkoen), vis, schaal- en schelpdieren en eieren. Aan sommige plantaardige voedingsmiddelen, waaronder amandelmelk en kokosyoghurt, wordt vitamine B12 toegevoegd. Gedroogd zeewier en algen bevat ook een klein beetje vitamine B12, maar het grootste deel daarvan is niet actief en wordt niet goed opgenomen.

    Vitamine B12 in mcg per 100 g voedingsmiddel:

    Voedingsmiddel

    Mosselen (gekookt)
    Hollandse garnalen (gekookt)
    Oesters
    Sardines (in olie blik)
    Haring (gezouten)
    Zalm (gerookt)
    Koolvis (gekookt)
    Makreel (gestoomd)
    Paling (gerookt)
    Rundvlees (gaar)
    Kippenei (gekookt)
    Yoghurt (halfvol)
    Melk (halfvol)
    Varkensvlees (gaar)

    Mcg vitamine B12

    19,1
    16,7
    16,2
    15
    9,2
    5,0
    4,8
    6,0
    4,3
    2,1
    1,5
    0,7
    0,4
    0,4

     

    Vitamine D-tekort bij Hashimoto

    Een tweede voedingstekort dat veelvuldig voorkomt bij Hashimoto is een tekort aan vitamine D. [3] [4]

    Oorzaken vitamine D-tekort

    Een tekort aan vitamine D kan door onderstaande factoren worden veroorzaakt.

    Te weinig blootstelling aan zonlicht met voldoende kracht:
    Van oktober tot en met maart is de zonkracht in Nederland te zwak om voldoende vitamine D aan te kunnen maken.[5] Van april tot en met september kunnen we wel vitamine D aanmaken tussen 10.00 en 15.00 uur, maar dan moet je dus wel in die periode buiten zijn.[6] Veel mensen werken binnen en komen te weinig buiten.

    Daarnaast wordt de vitamine D-productie geremd door zonnebrandcrรจme. Een crรจme met een beschermingsfactor van 30 remt de vitamine D-productie met wel 95 tot 99 procent.[7] Verder blijken mensen met een donkere huid tot wel 90 procent minder vitamine D aan te maken in vergelijking met mensen met een lichte huid.[8]

    In principe kun je in de zomer een vitamine D-voorraad opbouwen, maar helaas blijkt de opgebouwde vitamine D-spiegel snel te zakken na de zomer.[9]

    Overgewicht:
    Overgewicht is een risicofactor voor een vitamine D-tekort. Vitamine D is een in vet oplosbare vitamine. Bij mensen met veel vetmassa wordt er meer vitamine D in het vet opgeslagen, waardoor het niet direct beschikbaar is. Deze mensen hebben een lagere vitamine D-waarde in het bloed.

    Verminderde opname:
    Vitamine D is een van de vetoplosbare vitamine. Een te kort hieraan kan ontstaan en in stand worden gehouden door een verminderde vetvertering. Dit kan voorkomen bij een verminderde werking van de galblaas of bij een verwijdering ervan. Gal is namelijk noodzakelijk voor het verteren van vetten.

    Verhoogd verbruik of verlies:
    Onder bepaalde omstandigheden verbruikt of verliest het lichaam meer voedingsstoffen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij chronische ontstekingen. Het lichaam verbruikt dan meer vitamine D, wat betekend dat je ook meer vitamine D nodig hebt.

    Medicatie:
    Het gebruik van verschillende soorten medicatie heeft een negatieve invloed op de vitamine D-status. Voorbeelden van dit soort medicatie zijn anti-epileptica (waaronder carbamazepine, fenytoรฏne, primidon, fenobarbital), corticosteroรฏden, cimetidine, colestipol, colestyramine, cyclosporine, laxeermiddelen, etidronaat, heparine, steroรฏdhormonen en tuberculostatica (waaronder isoniazide, rifampicine). De behoefte van het lichaam aan vitamine D wordt wel twee tot drie keer hoger bij het gebruik van deze medicatie. [10]

    Symptomen vitamine D-tekort

    De kenmerkende symptomen van een vitamine D-tekort treden alleen op bij een ernstig tekort, maar niet bij een suboptimale vitamine D-status. Een ernstig vitamine D-tekort kan zich uiten in:

    • Rachitis (afwijkingen aan het skelet) bij jonge kinderen
    • Botontkalking bij volwassenen en ouderen
    • Spierzwakte bij volwassenen en ouderen
    • Spierkrampen

    Vitamine D-tekort, oorzaken, klachten en ziekten

    Optimale bloedwaarde vitamine D

    Door te onderzoeken of de vitamine D-status voldoet aan de optimale hoeveelheid, kan worden achterhaald of de ervaren restklachten mogelijk veroorzaakt worden door een tekort. Volgens vitamine D-expert professor Michael F. Holick zouden we moeten streven naar een vitamine D-waarde van minimaal 75 nmol/L (30 ng/mL), maar een optimale waarde ligt waarschijnlijk tussen 100 en 150 nmol/L (40-60 ng/mL).[11] Dit wordt ondersteund door meer dan 40 verschillende vitamine D-onderzoekers.[12]

    Bronnen van vitamine D

    Vitamine D maakt ons lichaam zelf aan door middel van zonlicht. Het probleem is dat veel mensen te weinig worden blootgesteld aan de zon. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de mensen die op kantoor werken. Daarnaast is de zon buiten de zomermaanden om niet krachtig genoeg om voldoende vitamine D aan te maken. Vitamine D zit ook in beperkte mate in vette vis.

    Vitamine D-gehalte per 100 gram voedingsmiddel:

    Voedingsmiddel

    Paling (gerookt)
    Sprot (gerookt)
    Sardientjes (gegrild)
    Zalm (uit blik)
    Heilbot (gerookt)
    Makreel (gerookt)
    Haring (gezouten)
    Zalm (gerookt)
    Sardientjes (uit blik)
    Kippenei (biologisch, gekookt)

    Mcg vitamine D

    20,4
    13
    12,3
    10,9
    9
    8,2
    6,2
    4,0
    3,3
    2,3

     

    In de meeste gevallen is het in Nederland nodig om een vitamine D-supplement te gebruiken voor het bereiken en behouden van een optimale vitamine D-status van 100-150 nmol/L. Hierbij is het wel belangrijk dat de dosering van het supplement hoog genoeg is. Veel mensen slikken te weinig vitamine D, waardoor de optimale bloedwaarde niet bereikt en behouden wordt. Mensen met overgewicht hebben meer kans op een vitamine D-tekort en hebben een hogere dosering vitamine D nodig om hun bloedniveau op peil te krijgen en houden. De benodigde dosering vitamine D is afhankelijk van je bloedwaarde. Daarom is het verstandig om je vitamine D3-waarde te laten meten. Klik hier om zelf vitamine D-bloedonderzoek aan te vragen.

    IJzertekort bij Hashimoto

    Een tekort aan ijzer is een derde mogelijkheid bij Hashimoto die restklachten kan veroorzaken.

    Oorzaken ijzertekort

    Een ijzertekort kan door de volgende factoren worden veroorzaakt.

    Tekort via voeding:
    Verderop vind je een lijst met de hoeveelheid ijzer per voedingsmiddel.

    Verminderde opname:
    Een tekort aan ijzer kan, net zoals bij vitamine B12, ook komen door een verminderde maagzuurproductie. Bijvoorbeeld door veroudering of het gebruik van maagzuur remmende medicatie.

    Verhoogd verbruik of verlies:
    Heftige bloedingen kunnen tot een verlies van ijzer leiden. Denk hierbij aan verwondingen of een heftige menstruatie, waarbij veel bloed wordt verloren.

    Symptomen ijzertekort

    Een tekort aan ijzer kan door middel van verschillende symptomen zichtbaar worden, namelijk door:

    • Bloedarmoede (ernstigste vorm van ijzertekort)
    • Vermoeidheid die snel optreedt
    • Duizeligheid
    • Bleke huid
    • Rusteloze benen (drang om ze te bewegen)
    • Snel buiten adem zijn
    • Verminderd geheugen bij kinderen
    • Verstoord leergedrag bij kinderen
    • Kortere zwangerschapsduur bij vrouwen die net zwanger zijn

    Bovenstaande symptomen kunnen al optreden voordat er sprake van bloedarmoede is.

    Optimale bloedwaarde ijzer

    Voor het testen van de hoeveelheid ijzer in het bloed wordt aangeraden ferritine en homoglobine (Hb) te meten in plaats van ijzer. De hoeveelheid ijzer in het bloed schommelt namelijk, waardoor het niet betrouwbaar is. Door ferritine en Hb te meten wordt duidelijk wat de ijzer-status is. De bloedwaarde van ferritine en Hb moeten beiden binnen de normaalwaarden van het laboratorium vallen. De normaalwaarden, oftewel referentiewaarden zijn meestal te vinden op het uitslagenformulier.

    IJzer in voeding

    IJzer komt in verschillende voedingsmiddelen voor. De hoeveelheden liggen ook redelijk uiteen. Hierbij een overzicht van voedingsmiddelen met ijzer inclusief de hoeveelheid:

    IJzer in mg per 100 gram voedingsmiddel:

    Voedingsmiddel

    Cacaopoeder
    Maanzaad
    Pijnboompitten
    Hennepzaad
    Pompoenpitten
    Sesamzaad
    Chiazaad
    Oesters
    Cashewnoten (ongezouten)
    Runderlappen
    Spinazie (gekookt)
    Ei (gekookt)
    Haring (gezouten)
    Kipfilet

    Mg ijzer

    10,5
    9,4
    9,2
    6,0
    8,0
    7,8
    7,7
    7,0
    6,7
    2,7
    2,4
    2,4
    1,6
    0,7

     

    Meten = weten

    De status van vitamine B12, vitamine D en je ijzer kun je goed meten door middel van bloedonderzoek. Tegenwoordig kun je gemakkelijk zelf bloedonderzoek aanvragen. Klik hier om bloedonderzoek aan te vragen. Het bloed wordt bij een officieel prikpunt door ervaren mensen afgenomen.

    Kortom

    Restklachten bij Hashimoto kunnen veroorzaakt worden door voedingstekorten. Een tekort aan vitamine B12, vitamine D en ijzer komen regelmatig voor bij mensen met Hashimoto. Door het meten van de bloedwaarden kan worden achterhaald of er sprake is van een tekort. De tekorten zouden door voeding en/of supplementen aangevuld kunnen worden.

    Gratis E-mailcursus Trage Schildklier

    Leer hoe je restklachten bij een trage schildklier kunt verminderen. De cursus bestaat uit 12 lessen (mails). Iedere dag ontvang je een nieuwe les in je mailbox.

    Inhoud e-mailcursus:

    • Introductie e-mailcursus
    • Les 1: Hoe weet je of je Hashimoto hebt?
    • Les 2: Schildkliermedicatie
    • Les 3: Ontspanning
    • Les 4: Slaap
    • Les 5: Beweging
    • Les 6: Voeding
    • Les 7: Hormoonverstorende chemicaliรซn
    • Les 8: Ziekteverwekkers
    • Les 9: Supplementen
    • Les 10: Mindset
    • Les 11: Hoe ik jou verder kan helpen

    Schrijf je nu tijdelijk gratis in.

    Gratis e-mailcursus

    Restklachten trage schildklier verminderen

    Je kunt je op ieder gewenst moment zelf afmelden voor onze mails. Dit kan onderaan iedere mail die je ontvangt.ย 

    Klik hier om de bronnen te zien
    [1] Muskiet, F. A. J., & Mathus-Vliegen, E. M. H. (2015). Commentaar op het โ€˜NHG-Standpunt Diagnostiek van vitamine-B12-deficiรซntieโ€™. Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk, 40, 73-77.
    [2] https://stichtingb12tekort.nl/vitamine-b12/zou-ik-een-b12-tekort-kunnen-hebben/
    [3] https://schildklier.nl/dagelijks-leven/voeding/relatie-tekorten-vitamines-mineralen-en-schildklier/
    [4] Akta?, H. ?. (2020). Vitamin B12 and Vitamin D Levels in Patients with Autoimmune Hypothyroidism and Their Correlation with Anti-Thyroid Peroxidase Antibodies. Medical Principles and Practice, 29(4), 364-370.
    [5] Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1810: https://www.ntvg.nl/artikelen/nieuw-licht-op-vitamine-d/volledig
    [6] Hossein-nezhad, A., & Holick, M. F. (2013, July). Vitamin D for health: a global perspective. Inย Mayo clinic proceedingsย (Vol. 88, No. 7, pp. 720-755). Elsevier.
    [7] Hossein-nezhad, A., & Holick, M. F. (2013, July). Vitamin D for health: a global perspective. Inย Mayo clinic proceedingsย (Vol. 88, No. 7, pp. 720-755). Elsevier.
    [8] Hossein-nezhad, A., & Holick, M. F. (2013, July). Vitamin D for health: a global perspective. Inย Mayo clinic proceedingsย (Vol. 88, No. 7, pp. 720-755). Elsevier.
    [9] Biesalski, H. K. (2020). Vitamin D deficiency and co-morbidities in COVID-19 patientsโ€“A fatal relationship?.ย NFS Journal.
    [10] https://www.orthokennis.nl/nutrienten/vitamine%20D
    [11] Holick, M. F. (2017). The vitamin D deficiency pandemic: Approaches for diagnosis, treatment and prevention. Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders, 18(2), 153โ€“165. doi:10.1007/s11154-017-9424-1
    [12] https://www.vitamindsociety.org/benefits.php#2
    Deel deze blog via

    Reacties op deze blog

    1. avatar

      Marianne

      Ik ben heel blij met alle gedeelde info.
      Ik kan alleen nergens ,,kokos yoghurt ,,vinden? Maken jullie dat zelf? Ik neem aan dat t anders is dan yoghurt met kokossmaak ? ik woon zelf in Frankrijk en gelukkig is hier veel biologisch voedsel. Ik haal ook veel uit de natuur (brandnetels oa veel wildpluk qua bloemen, groentes ,kastanjes ,champignons etc ) denk dat daar ook veel uit te halen valt.brandnetels bevatten bijv. Veel ijzer etc
      Deze kruiden zie ik helaas niet terug op de paleo dieet lijsten… Maar heel erg bedankt voor alle informatie en de online (mail ) cursussen, erg leerzaam!

    2. avatar

      Melisa Jansen

      Hai Rick ,

      Wat is de beste magnesium vorm die je kan gebruiken bij de overgang ( vaak wakker worden of wakker worden en niet meer kunnen slapen) en Hasomito ( ik heb beiden).

      Groetjes ,

      Melisa

    Plaats een reactie op deze blog

    Geef hieronder jouw reactie. Je e-mailadres wordt niet getoond.
    Vereiste velden zijn gemarkeerd met: *

    Download dit bestand
    E-mailcursus

    Schildklierklachten Verminderen

    Ontdek in 7 mails hoe je klachten overwint

    "*" geeft vereiste velden aan

    Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

    Wat anderen zeggen

    Ik voel me fitter en opgewekter. Ik zou willen dat iedere arts een verwijzing naar jullie geeft om aandacht aan de voeding te besteden. Jullie weten veel en de cursus was kwalitatief zeer goed. Het is heel volledig. Deze kennis zou iedereen... Lees verder
    CB
    Carin B. 12 maart 2025
    Meer energie, dat heb ik gemerkt na een paar weken. Het zit goed in elkaar. Het wordt leuk gebracht en is ook motiverend. Het meest waardevol vond ik de informatie over eiwitten, koolhydraten en de samenhang van deze bestanddelen. Ik zou dit... Lees verder
    JV
    Jan Van der Velde 12 maart 2025
    Jullie programma is heel goed voorbereid en uitgedokterd. De gezonde voeding, verse groenten en fruit, geen bewerkte voeding, suikers schrappen, heeft mij een enorme boost gegeven, veel meer energie, minder vlug vermoeid en welgezind. Ik zou het programma aan iedereen aanraden die... Lees verder
    LV
    Leen Vande Woude 11 maart 2025
    Ben heel positief! Meer inzicht gekregen waarom ik schommel in mijn energie. Daardoor let ik beter op wat ik eet, waardoor ik weer beter in mijn energie zit. Jullie programma brengt rust, omdat je weet waar je je op moet focussen. Ik... Lees verder
    SC
    Susy Cascado 11 maart 2025
    De concrete doelen die ik heb behaald: veel meer energie, veel minder depressieve gevoelens. Tot mijn verbazing heeft het ook een positieve invloed gehad op mijn angst/ onrustgevoel, had ik maar eerder geweten dat voeding daar ook invloed op had. Jullie kennis... Lees verder
    V*
    Vera ****** 11 maart 2025