6 Tips om bloedend tandvlees te stoppen

Bloedend tandvlees komt vaak voor en is niet zo onschuldig als de meeste mensen denken. Het leidt onder andere tot laaggradige ontsteking. Eerder schreef ik een artikel over het gevaar van bloedend tandvlees. In dit artikel bespreek ik een aantal oorzaken en geef ik je een aantal tips om bloedend tandvlees te stoppen.

Oorzaken van bloedend tandvlees

Bloedend tandvlees is vaak het gevolg van gingivitis en parodontitis, aandoeningen waarbij het tandvlees ontstoken is. Bij gingivitis is alleen het tandvlees ontstoken, terwijl er bij parodontitis sprake is van tandvleesontsteking die zich naar het kaakbot uitbreidt. Onbehandelde gingivitis kan bij sommige mensen in parodontitis overgaan.

In de meeste gevallen is bloedend tandvlees het gevolg van gingivitis. Ongeveer 40 tot 50 procent van de volwassen Nederlanders leidt aan chronische tandvleesontsteking. Daarnaast leidt ongeveer 35 procent van de volwassen Nederlanders aan parodontitis.[4]

Verstoorde mondflora

Bij zowel gingivitis als parodontitis speelt een verstoorde mondflora een rol. De mondflora is de samenstelling van micro-organismen in de mond. Hiertoe behoren bacteriën, schimmels, gisten, virussen en parasieten. Ieder mens heeft micro-organismen in zijn mond, en in een gezonde situatie is de samenstelling hiervan in balans en is er niets aan de hand. Dit wordt symbiose genoemd. Maar zodra er één of enkele micro-organismen gaan overheersen is er sprake van een verstoorde mondflora, wat ook wel dysbiose genoemd wordt.

Een verstoorde mondflora kan tot verschillende problemen leiden, waaronder het ontwikkelen van gaatjes (cariës), een vieze mondgeur, gingivitis en parodontitis. Bij gingivitis en parodontitis is er vaak een overgroei van Porphyromonas gingivalis en Aggregatibacter actinomycetemcomitans, twee orale ziekteverwekkende bacteriën.[1], [2]

Een verstoring van de mondflora kan door verschillende factoren worden veroorzaakt, zoals door slecht of niet tandenpoetsen, roken, medicatie, chronische stress en het eten van suikers en acellulaire koolhydraten.[3]

Laatstgenoemde zijn koolhydraten die niet door een intacte celmembraan (buitenkant van een cel) omgeven zijn. Hierdoor komen ze snel vrij, in tegenstelling tot cellulaire koolhydraten, die in de cel van de plant opgeslagen liggen. Cellulaire koolhydraten komen pas in de darm vrij, omdat de celwanden eerst afgebroken moeten worden. Acellulaire koolhydraten zijn direct vrij, omdat ze niet in de cel opgeslagen liggen. De celwand hoeft dus niet eerst afgebroken te worden voordat ze vrij kunnen komen. Hierdoor komen deze koolhydraten direct in de mond ter beschikking van de mondbacteriën. Met name de slechte, ontstekingsbevorderende mondbacteriën gebruiken dit als voeding, waardoor ze in aantal toenemen. Acellulaire koolhydraten vind je in graan- en aardappelproducten.

Genetische aanleg

Parodontitis is een multifactoriële ziekte, wat betekent dat het door meerdere factoren veroorzaakt wordt. [4] Alleen een verstoorde mondflora is niet voldoende om parodontitis te ontwikkelen. Mensen die aan parodontitis leiden blijken een genetische gevoeligheid daarvoor te hebben. Daar verander je helaas niets aan, maar je kunt er natuurlijk wel voor zorgen dat je de andere risicofactoren vermijdt, waardoor je het risico op parodontitis vermindert. Je kan dan gevoelig zijn voor het ontwikkelen van parodontitis, maar dat wilt niet zeggen dat je er helemaal niets aan kunt doen. Zoals ik eerder schreef is het een ziekte die door meerdere factoren veroorzaakt wordt. Alleen een genetische gevoeligheid is niet voldoende voor de ontwikkeling van parodontitis.

Behandeling bloedend tandvlees

Om het bloedende tandvlees te stoppen moet de ontsteking van het tandvlees gestopt worden. Aangezien ontstoken tandvlees onder andere door een verstoorde mondflora veroorzaakt wordt, moet de mondflora hersteld worden.

1. Goede mondhygiëne

De eerste stap voor het herstellen van de mondflora is een goede mondhygiëne. Poets je tanden het liefst twee keer per dag en verwijder de voedingsresten tussen je tanden door te stoken en/of te flossen. Hiermee voorkom je de vorming van tandplak en tandsteen, beide een risicofactor voor het ontwikkelen van ontstoken tandvlees. Bezoek daarnaast regelmatig een mondhygiënist om je gebit te laten reinigen op de plekken waar je zelf niet goed bij kunt.

2. Stop met roken

Roken zorgt voor een verstoring van de mondflora. De nicotine in sigaretten en andere rookwaren vergemakkelijkt de invasie van de ziekteverwekkende bacterie Porphyromonas gingivalis.[5]

3. Verminder chronische stress

Voorkom en verminder chronische stress, want dit kan je tandvlees en tanden negatief beïnvloeden. Stress verminderen kan op verschillende manieren. Eerder schreef ik hier een blog over, genaamd ‘Wat te doen bij chronische stress? (10 effectieve tips)’.

4. Vermijd suikers en acellulaire koolhydraten

Het frequent eten van suikers en acellulaire koolhydraten leidt tot een verstoring van de mondflora. Regelmatige consumptie van acellulaire koolhydraten in de vorm van brood, crackers, pasta, rijst, aardappelen en ontbijtgranen leidt tot de ontwikkeling van een ontstekingsbevorderende mondflora, en daarmee tot ontstoken en bloedend tandvlees.[6]

5. Eet gefermenteerde voeding

Gefermenteerde voedingsmiddelen bevatten gezonde bacteriën, die ook wel probiotica worden genoemd. Het eten van gefermenteerde voeding stimuleert daarmee het herstel van de mondflora. Voorbeelden van gefermenteerde voedingsmiddelen zijn zuurkool, appelazijn, balsamicoazijn, waterkefir en zoute haring.

6. Gebruik eventueel supplementen

Er zijn verschillende supplementen die een positief effect hebben op de mondgezondheid, waaronder orale probiotica. Dit remt ziekteverwekkers, zoals P. gingivalis en stimuleert daarmee het herstel van het mondmicrobioom en het tandvlees. Dit leidt ook tot een vermindering van een slechte, stinkende adem.[7] Naast orale probiotica zijn er nog andere supplementen die kunnen helpen, namelijk lactoferrine en groene thee extract.

Kortom

Bloedend tandvlees is vaak het gevolg van ontstoken tandvlees. Een belangrijke oorzaak van tandvleesontsteking is een verstoorde mondflora. Door de mondflora te herstellen kan het bloeden van het tandvlees in de meeste gevallen gestopt worden.

Klik hier om de bronnen te zien

[1] Morinushi, T., Lopatin, D. E., Poperin, N. V., & Ueda, Y. (2000). The relationship between gingivitis and colonization by Porphyromonas gingivalis and Actinobacillus actinomycetemcomitans in children. Journal of periodontology, 71(3), 403-409.
[2] Teanpaisan, R., Piwat, S., & Dahlen, G. (2011). Inhibitory effect of oral Lactobacillus against oral pathogens. Letters in applied microbiology, 53(4), 452-459.
[3] Spreadbury, I. (2012). Comparison with ancestral diets suggests dense acellular carbohydrates promote an inflammatory microbiota, and may be the primary dietary cause of leptin resistance and obesity. Diabetes, metabolic syndrome and obesity: targets and therapy, 5, 175.
[4] Parodontitis, een verborgen chronische infectie. Ned Tijdschr Geneeskd. 2001;145557-63
[5] Huang, R., Li, M., & Gregory, R. L. (2012). Effect of nicotine on growth and metabolism of Streptococcus mutans. European journal of oral sciences, 120(4), 319-325.
[6] Spreadbury, I. (2012). Comparison with ancestral diets suggests dense acellular carbohydrates promote an inflammatory microbiota, and may be the primary dietary cause of leptin resistance and obesity. Diabetes, metabolic syndrome and obesity: targets and therapy, 5, 175.
[7] Teanpaisan, R., Piwat, S., & Dahlen, G. (2011). Inhibitory effect of oral Lactobacillus against oral pathogens. Letters in applied microbiology, 53(4), 452-459.